اضطراب مجاهدان غزوه بدر

112) اضطراب و پريشانى مجاهدان جنگ بدر، پيش از بشارت امداد الهى به آنان، به واسطه ملائكه:

إذ تستغيثون ربّكم فاستجاب لكم أنّى ممدّكم بألف مّن الملئكة مردفين.

انفال (8) 9

تعداد مجاهدان غزوه بدر

113) كم جلوه كردن تعداد مجاهدان غزوه بدر، در ديد ظاهرى كافران (قبل از جنگ بدر):

وإذ يريكموهم إذ التقيتم فى أعينكم قليلا ويقلّلكم فى أعينهم ليقضى اللّه أمرا كان مفعولا وإلى اللّه ترجع الأمور. [1]

انفال (8) 44

114) دو برابر ديدن مجاهدان غزوه بدر از سوى كافران (به هنگام جنگ بدر):

قد كان لكم ءاية فى فئتين التقتا فئة تقتل فى سبيل اللّه وأخرى‌ كافرة يرونهم مّثليهم رأى العين واللّه يؤيّد بنصره من يشاء إنّ فى ذلك لعبرة لأولى الأبصر. [2]

آل‌عمران (3) 13

115) كمبود نيروهاى مؤمن پيكارگر در جنگ بدر، نسبت به قواى نظامى دشمن:

ولقد نصركم اللّه ببدر و أنتم أذلّة فاتّقوا اللّه لعلّكم تشكرون. [3]

آل‌عمران (3) 123

توان مجاهدان غزوه بدر

116) توان نظامى مجاهدان در جنگ بدر، بس ضعيف و ناتوان در مقايسه با جبهه كفر در پندار منافقان:

إذ يقول المنفقون والّذين فى قلوبهم مّرض غرّ هؤلآء دينهم .... [4]

انفال (8) 49

117) كم بودن تعداد افراد و امكانات مجاهدان غزوه بدر:

ولقد نصركم اللّه ببدر و أنتم أذلّة ....

آل‌عمران (3) 123

خواب مجاهدان غزوه بدر---) همين مدخل، مجاهدان غزوه بدر، آرامش مجاهدان غزوه بدر

شيطان و مجاهدان غزوه بدر

118) وسوسه مجاهدان غزوه بدر، از سوى شيطان:

إذ يغشّيكم النّعاس أمنة مّنه وينزّل عليكم مّن السّمآء مآء لّيطهّركم به ويذهب عنكم رجز الشّيطن .... [5]

انفال (8) 11

محلّ غزوه بدر

119) برترى موقعيّت لشكر قريش نسبت به موقعيّت لشكر اسلام، در غزوه بدر:

... يوم الفرقان يوم التقى الجمعان ...* إذ أنتم‌

[1] رؤيت در آيه 13 آل‌عمران، مربوط به قبل از درگيرى و رؤيت در آيه 44 انفال مربوط به هنگام درگيرى و جنگ است. ابتداءً مشركان، مسلمانان را اندك ديدند تا تشجيع به جنگ شوند، ولى وقتى وارد جنگ شدند؛ مسلمانان را دو برابر نيروهاى خود پنداشتند و همين امر باعث رعب و وحشت و شكست آنان شد. (تفسير التحريروالتنوير، ج 3، جزء 3، ص 177)

[2] همان.

[3] كلمه «أذلّه» چون جمع «ذليل» است، به كمبود نيروى انسانى مؤمنان و امكانات نظامى آنان اشاره دارد. (مجمع‌البيان، ج 1- 2، ص 828)

[4] برداشت ياد شده بر اين اساس است كه آيه شريفه اشاره به منافقان حاضر در جنگ بدر باشد (الميزان، ج 9، ص 99) كه با مشاهده ضعف ظاهرى مجاهدان و توان نظامى دشمن گفتند: آنان (مجاهدان) فريب خورده‌اند.

[5] مقصود از «رجز الشّيطان» وسوسه‌هاى شيطان به مجاهدان بدر است؛ از جمله اينكه آنها را وسوسه مى‌كرد چگونه شما مدّعى حقّانيّت خود هستيد، در حالى كه بدون آب و با حال جنابت نماز مى‌خوانيد. (الكشّاف، ج 2، ص 203)