77) اختصاص خمس غنايم غزوه بدر (و ديگر غزوات) به خدا، پيامبر (ص)، خويشاوندان پيامبر (ص)، يتيمان، نيازمندان و در راه‌ماندگان:

واعلموا أنّما غنمتم مّن شى‌ء فأنّ للّه خمسه وللرّسول ولذى القربى‌ واليتمى‌ والمسكين وابن السّبيل .... [1]

انفال (8) 41

فلسفه غزوه بدر---) همين مدخل، آثار غزوه بدر، امدادهاى خدا در غزوه بدر، اهداف امدادهاى خدا در غزوه بدر

كاروان قريش و غزوه بدر

78) كاروان تجارى قريش به هنگام استقرار سپاهيان بدر، در مسيرى پايين‌تر از سپاه اسلام:

إذ أنتم بالعدوة الدّنيا وهم بالعدوة القصوى‌ والرّكب أسفل منكم .... [2]

انفال (8) 42

79) نامعلوم بودن مسير حركت كاروان تجارى قريش براى مسلمانان و به دور از دسترسى آنان، به هنگام حضورشان در منطقه بدر:

... ومآ أنزلنا على‌ عبدنا يوم الفرقان يوم التقى الجمعان ...* إذ أنتم بالعدوة الدّنيا وهم بالعدوة القصوى‌ والرّكب أسفل منكم ولو تواعدتّم لاختلفتم فى الميعد ولكن لّيقضى اللّه أمرا كان مفعولًا لّيهلك .... [3]

انفال (8) 41 و 42

كافران در غزوه بدر

80) سرمستى كافران مشرك مكّه، هنگام خروج براى جنگ بدر:

و لاتكونوا كالّذين خرجوا من ديرهم بطرا .... [4]

انفال (8) 47

81) مانع نبودن شركت كافران در جنگ بدر عليه پيامبر (ص) و مسلمانان از پذيرش ايمان آنان:

يأيّها النّبىّ قل لّمن فى أيديكم مّن الأسرى‌ إن يعلم اللّه فى قلوبكم خيرا يؤتكم خيرا مّمّآ أخذ منكم ويغفر لكم واللّه غفور رّحيم.

انفال (8) 70

اسارت كافران در غزوه بدر

82) مغلوب شدن كافران مشرك در جنگ بدر و اسارت گروهى از آنان، به سبب خيانتهايشان به خدا و دين او:

وإن يريدوا خيانتك فقد خانوا اللّه من قبل فأمكن منهم واللّه عليم حكيم. [5]

انفال (8) 71

[1] در روايتى امام باقر (ع) «و لذى القربى» در اين آيه شريفه را به خويشان رسول‌خدا (ص) تفسير فرمودند. (البرهان، ج 2، ص 690 (چاپ رحلى))

[2] كلمه «ركب» جمع راكب و مقصود از آن، كاروان تجارى قريش است. (مجمع‌البيان، ج 3- 4، ص 838- 839)

[3] نكره آوردن كلمه «أسفل» در مقابل معرفه آوردن «العدوه» مى‌تواند مطلب ياد شده را بفهماند. ناآگاهى مسلمانان به جايگاه قافله، تمهيدى از جانب خدا براى «ليقضى اللّه» بوده است؛ يعنى اگر مسلمانان از مسير حركت تجارى قريش آگاه بودند به سوى آنان مى‌شتافتند و جنگ بدر رخ نمى‌داد.

[4] مقصود از «الّذين» قريش‌اند كه هنگام خروج از مكّه براى جنگ بدر با سرمستى و غرور خارج شدند. (التّبيان، ج 5، ص 133؛ مجمع‌البيان، ج 3- 4، ص 842؛ الميزان، ج 9، ص 96)

[5] «امكان» (مصدر أمكن) به معناى تسلط بخشيدن است. وقتى گفته مى‌شود: «أمكنه منه» معنايش اين است كه او را بر فلانى مسلّط كرد و قدرت داد. (المصباح، ج 1- 2، ص 577، «مكن») تفريع جمله «أمكن منهم» بر «فقد خانوا» به وسيله حرف «فاء» دلالت مى‌كند كه خيانت كافران به دين خدا موجب شد تا خداوند آنان را در سيطره مسلمانان قرار دهد.