responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : مرکز فرهنگ و معارف قرآن    جلد : 6  صفحه : 115

بانى/ اسماوصفات‌

بانى از صفات انتزاعى خدا و به معناى بناكننده است كه از واژه «بنى» و مشتقّات آن در آيات ذيل استفاده مى‌شود:

22 بقره (2)؛ 64 غافر (40)؛ 6 ق (50)؛ 47 ذاريات (51)؛ 11 تحريم (66)؛ 12 نبأ (78)؛ 27 نازعات (79)؛ 5 شمس (91).

بت‌

بت، پيكرى است كه از سنگ يا چوب يا فلز به شكل انسان يا حيوان سازند و آن را پرستش كنند. [1] معادل عربى آن، صنم، وثن و به گفته برخى انصاب است. برخى گفته‌اند: صنم بتهاى ساخته شده از سنگ و چوب است. برخى همين معنا را براى وثن گفته‌اند. بعضى نيز گفته‌اند: صنم، بتى است كه از جواهر معدنى ساخته شده باشد و ابن‌فارس گفته: صنم پيكرى است كه از چوب يا مس يا نقره ساخته شده باشد. [2] در اين مدخل، بت‌پرستان، بت‌پرستى و بت‌سازى نيز آمده است‌ [3] و پرستش هر چيزى غير از بت در جايگاه خودش مورد بحث قرار گرفته است. واژه‌هاى استفاده شده عبارت است از: ارباب متفرقون، الهه، اصنام، انصاب، اوثان، بعل، تماثيل، جبت، سواع، شفعاء، شركاء، طاغوت، عزّى، لات، منات، نسر، ودّ، يعوق، يغوث و ... و از جملات «يعبدون إلّااللَّه»، «تعبدون ما تنحتون»، «تدعون من دون اللَّه»، «يدعون من دون اللَّه» و «يعبد آباؤنا» نيز بهره گرفته شده است.

اهمّ عناوين: بت‌پرستى (آثار بت‌پرستى، اجتناب از بت‌پرستى، انگيزه‌هاى بت‌پرستى، عوامل بت‌پرستى)، بت‌سازى، بتها (الوهيّت بتها، بتها در قيامت، شفاعت بتها، ناتوانى بتها، نام بتها).

بت بزرگ---) همين مدخل، بتها، بتهاى قوم‌ابراهيم‌

بت بنى‌اسرائيل---) سامرى‌

بت‌پرستان---) همين مدخل، بت‌پرستى‌

بت‌پرستى‌

آثار بت‌پرستى‌

1. از خود بيگانگى‌

1) از خود بيگانگى، معلول بت‌پرستى:

ولقد ءاتينآ إبرهيم ...* وتاللّه لأكيدنّ أصنمكم ...* فجعلهم جذذا ...* قال بل فعله كبيرهم هذا فسلوهم ...* فرجعوا إلى‌ أنفسهم فقالوا إنّكم أنتم الظَّلمون. [4]

انبياء (21) 51 و 57 و 58 و 63 و 64


[1] فرهنگ فارسى، ج 1- 2، ص 471، «بت».

[2] المصباح، ج 1- 2، ص 349، «الصّنم».

[3] گفتنى است كه در اين عنوان به جهت پرهيز از پراكندگى زيرمجموعه‌ها، نظام الفبايى در اصل عنوانها، سپس در زيرمجموعه آنها رعايت گرديده است.

[4] بنا بر يك تفسير، مقصود از «رجعوا إلى‌ أنفسهم» تنبّه بت‌پرستان و بازگشت آنان به خردورزى پس از روشن شدن صداقت ابراهيم (ع) است. (مجمع‌البيان، ج 7- 8، ص 86) بنابراين از آيه مى‌توان استفاده كرد كه آنها قبل از گفتار حضرت ابراهيم (ع) از خود بيگانه بوده، توان تدبّر نداشتند.

نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : مرکز فرهنگ و معارف قرآن    جلد : 6  صفحه : 115
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست