والأعنب ومن كلّ الثّمرت إنّ فى ذلك لأية لّقوم يتفكّرون.

نحل (16) 11

ومن ثمرت النّخيل والأعنب تتّخذون منه سكرا ورزقا حسنا .... [1]

نحل (16) 67

فأنشأنا لكم به جنَّت مّن نّخيل وأعنب لّكم فيها فوكه كثيرة ومنها تأكلون.

مؤمنون (23) 19

وعنبا وقضبا* مّتعا لّكم ولأنعمكم.

عبس (80) 28 و 32

) لزوم شكرگزارى، در برابر نعمت انگور:

وجعلنا فيها جنت مّن نّخيل وأعنب ...* ليأكلوا من ثمره ... أفلايشكرون.

يس (36) 34 و 35

اوس بن صامت‌

اوس بن صامت انصارى، از تيره بنى‌عوف و از بدريّون است. [2] برخى مفسّران نزول آيات 1 تا 3 مجادله (58) را درباره وى دانسته‌اند كه پس از ظهار همسرش (نوعى طلاق جاهلى) پشيمان شد و حكم ظهار با نزول اين آيات مشخص گرديد. [3]

اوس بن قيظى‌

اوس بن قيظى، از قبيله بنى‌حارثه از سران نفاق در مدينه است. [4] براساس نقل برخى مفسّران، آيه 100 آل‌عمران (3) درباره تفرقه‌افكنى وى و افرادى كه بازيچه مردى يهودى قرار گرفته بودند، [5] و آيه 13 احزاب (33) در پى قصد فرار او و ديگر هم‌فكرانش از نبرد احزاب‌ [6] و آيه 47 توبه (9) به سبب عدم شركت وى و ديگر هم‌دستانش در جنگ تبوك‌ [7] و آيه 11 حشر (59) درباره وعده همراهى وى و ديگر سران نفاق با يهود بنى نضير نازل شده است. [8] نيز نزول آيه 14 مجادله (58) درباره او دانسته شده است. [9]

اوس‌

اوس يكى از دو قبيله بزرگ قحطانى ساكن در يثرب و از دعوت‌كنندگان پيامبر (ص) براى هجرت به مدينه بودند. [10] براساس برخى روايات، فردى يهودى با يادآورى جنگ‌هاى خونين بين اوس و خزرج درصدد تحريك ايشان برآمده، آتش فتنه را در ميان آن‌ها برافروخت. خداوند با نزول آيات 100 تا 103

[1] همان.

[2] اسدالغابة، ج 1، ص 172.

[3] جامع‌البيان، مج 14، ج 28، ص 3؛ مجمع‌البيان، ج 9- 10، ص 312.

[4] اسدالغابة، ج 1، ص 326 و 327 و ج 4، ص 18.

[5] جامع‌البيان، مج 3، ج 4، ص 32 و 33.

[6] همان، مج 11، ج 21، ص 164.

[7] مجمع‌البيان، ج 5- 6، ص 55.

[8] جامع‌البيان، مج 14، ج 28، ص 59.

[9] التكميل و الاتهام، ص 410.

[10] سيره ابن‌هشام، ج 1، ص 9؛ بحارالأنوار، ج 19، ص 8- 13.