يصحبى السّجن أمَّآ أحدكما فيسقى ربَّه خمرا ....

يوسف (12) 36 و 41

عبرت از انگور

30) درختان انگور و به دست آوردن فراورده‌هاى گوناگون نوشيدنى و خوردنى از آن‌ها مايه عبرت:

وإنّ لكم فى الأنعم لعبرة ...* ومن ثمرت النّخيل والأعنب تتّخذون منه سكرا .... [1]

نحل (16) 66 و 67

فراورده‌هاى انگور

1. سركه انگور

31) سركه از فراورده‌هاى انگور:

ومن ثمرت النّخيل والأعنب تتّخذون منه سكرا ورزقا حسنا إنّ فى ذلك لأية لّقوم يعقلون. [2]

نحل (16) 67

2. شراب انگور

32) شراب مسكر، از فراورده‌هاى انگور:

ودخل معه السّجن فتيان قال أحدهمآ إنّى أرنى أعصر خمرا .... [3]

يوسف (12) 36

ومن ثمرت النّخيل والأعنب تتّخذون منه سكرا ....

نحل (16) 67

33) تهيّه شراب مسكر از انگور در مصر باستان (عصر يوسف (ع)):

ودخل معه السّجن فتيان قال أحدهمآ إنّى أرنى أعصر خمرا ....

يوسف (12) 36

34) رواج تهيّه شراب از انگور در صدر اسلام:

ومن ثمرت النّخيل والأعنب تتّخذون منه سكرا .... [4]

نحل (16) 67

35) خوب و مفيد نبودن شراب تهيّه شده از انگور در مقايسه با ديگر فراورده‌هاى آن:

ومن ثمرت النّخيل والأعنب تتّخذون منه سكرا ورزقا حسنا .... [5]

نحل (16) 67

فوايد انگور---) همين مدخل، تغذيه باانگور و فراورده‌هاى انگور

نعمت انگور

36) انگور، از نعمت‌هاى مفيد الهى:

وهو الّذى أنشأ جنَّت مّعروشت وغير معروشت ... والزّرع مختلفا أكله ... كلوا من ثمره إذا أثمر .... [6]

انعام (6) 141

ينبت‌لكم به الزّرع والزّيتون والنّخيل‌

[1] «من ثمرات» عطف بر «الأنعام» و مفيد نكته مذكور است. (اعراب‌القرآن، ص 331)

[2] بنابراين‌كه «سكراً» به معناى سركه باشد. (تفسير علىّ‌بن‌ابراهيم؛ نورالثقلين، ذيل آيه)

[3] منظور از «خمر» به قرينه «أعصر» (آب مى‌گرفتم) انگور است. تعبير كردن از انگور به شراب به اين لحاظ بوده كه آن زندانى از انگور براى تهيّه شراب، آب مى‌گرفته است. (الكشّاف، ذيل آيه)

[4] طبق حديثى از امام‌صادق (ع)، اين آيه، پيش از آيه تحريم شراب نازل شده است. (تفسير عيّاشى؛ نورالثقلين، ذيل آيه) در تفسير علىّ‌بن‌ابراهيم، «سكراً» به سركه تفسير شده است. (نورالثقلين، ذيل آيه)

[5] برداشت ياد شده به قرينه مقابله بين «سكراً» و «رزقاً حسناً» قابل استفاده است.

[6] از سياق آيات- كه در مقام امتنان و درصدد شمارش نعمت‌هاى الهى است- مطلب ياد شده قابل برداشت است.