قطع انگشت‌

12) بريدن انگشتان دست دزد، مجازات دزدى او:

والسّارق والسّارقة فاقطعوا أيديهما جزاء بما كسبا نكلا مّن اللّه .... [1]

مائده (5) 38

گزيدن انگشت‌

13) تمثيل شدّت ناراحتى (بعضى از) اهل‌كتاب از مسلمانان به گزيدن شخص سرانگشتان خود را بر اثر خشم بسيار:

... وتؤمنون بالكتب كلّه وإذا لقوكم قالوا ءامنّا وإذا خلوا عضّوا عليكم الأنامل من الغيظ .... [2]

آل‌عمران (3) 119

14) بروز شدت كينه و خشم اهل‌كتاب به مؤمنان در گزيدن سرانگشتان خويش:

... و تؤمنون بالكتب كلّه و إذا لقوكم قالوا ءامنّا وإذا خلوا عضّوا عليكم الأنامل من الغيظ ....

آل‌عمران (3) 119

انگور

معادل انگور در عربى عِنَب است و به ميوه موْ و درخت آن گفته مى‌شود. [3] در اين مدخل، از واژه «اعناب» و «عنب» استفاده شده است.

اهمّ عناوين: باغ انگور، تعقّل در انگور، سركه انگور، شراب انگور، نعمت انگور.

آب انگور

1) آب انگور از توشه‌هاى همراه عزير (ع):

أو كالّذى مرّ على‌ قرية ... فانظر إلى‌ طعامك وشرابك لم يتسنّه .... [4]

بقره (2) 259

2) قرار دادن نوشيدنى‌هايى از ميوه درخت انگور براى انسان از سوى خداوند:

و اللَّه انزل ...* ومن ثمرت النّخيل والأعنب تتّخذون منه سكرا و رزقا حسنا .... [5]

نحل (16) 65 و 67

نيز---) همين مدخل، رؤياى آب انگور

آدم (ع) و انگور

3) تناول آدم و حوّا (ع) از انگور نهى شده:

وقلنا يادم اسكن أنت وزوجك الجنَّة وكلا منها رغدا حيث شئتما ولاتقربا هذه الشّجرة

[1] امام صادق (ع) در پاسخ به اين پرسش كه دست دزد از كجا بايد قطع شود، فرمود: انگشت‌هاى دست، غير از انگشت ابهام قطع مى‌شود. (نورالثقلين، ذيل آيه)

[2] «أنامل» جمع «أنمله» به سرانگشت و قسمتى كه ناخن دارد، اطلاق مى‌شود. (مجمع‌البيان، ذيل آيه) برخى، انگشت گزيدن را بيان تمثيلى از شدّت خشم و كينه دانسته‌اند؛ زيرا انسان، به طور معمول در حال تأسّف و خشم، انگشتان خود را مى‌گزد.

[3] مفردات راغب.

[4] على (ع)، در ضمن بيان تاريخ عُزير نبى (ع) فرمود: همراه او كوزه آب انگور بود. (تفسير عيّاشى؛ نورالثقلين، ذيل آيه)

[5] «من ثمرات» جار و مجرور و به قرينه «نسقيكم» مذكور در آيه قبل، متعلّق به «نسقيكم» در تقدير است. (التحريروالتنوير، ذيل آيه)