سوره مائده (5) استفاده مى‌شود در آستانه آن‌ها قربانى مى‌كردند. [1] گوشت قربانى را بر روى آن‌ها قرار داده يا خونش را به آن‌ها مى‌ماليدند. [2] برخى گفته‌اند: اين سنگ‌ها در اطراف كعبه نصب بوده است. تفاوت انصاب با اصنام، اين بوده كه اصنام، برخلاف انصاب، صورت و نقش داشته است. [3] در اين مدخل از واژه «انصاب» و «نُصُب» استفاده شده است.

اجتناب از انصاب‌

1) لزوم پرهيز مؤمنان از عبادت انصاب و قربانى كردن براى آن‌ها:

حرّمت عليكم الميتة ... وما ذبح على النّصب ....

مائده (5) 3

يأيّها الّذين ءامنوا إنّما الخمر والميسر والأنصاب ... فاجتنبوه .... [4]

مائده (5) 90

آثار اجتناب از انصاب‌

2) دورى جستن از انصاب، نشان‌دهنده اطاعت از خدا و رسول (ص):

... إنّما الخمر والميسر والأنصاب ... فاجتنبوه ...* أطيعوا اللّه وأطيعوا الرّسول .... [5]

مائده (5) 90 و 92

3) پرهيز نكردن از انصاب، سبب بازماندن از ياد خدا و نماز:

... إنّما الخمر والميسر والأنصاب ... فاجتنبوه ...* إنّما يريد الشّيطن ... ويصدّكم عن ذكر اللّه وعن الصّلوة .... [6]

مائده (5) 90 و 91

4) پرهيز از انصاب، مايه رسيدن به رستگارى:

... والأنصاب ... فاجتنبوه لعلّكم تفلحون.

مائده (5) 90

فلسفه اجتناب از انصاب‌

5) پليدى انصاب، دليل لزوم پرهيز از آن‌ها:

... والأنصاب ... رجس مّن عمل الشّيطن فاجتنبوه ....

مائده (5) 90

6) بيان فلسفه اجتناب از انصاب عامل زدوده‌شدن هرگونه شك و ترديد نسبت به حكم اجتناب:

... رجس مّن عمل الشّيطن ...* ... يصدّكم عن ذكر اللّه وعن الصّلوة فهل أنتم مّنتهون.

مائده (5) 90 و 91

7) شيطانى بودن عبادت انصاب، فلسفه لزوم پرهيز از آن‌ها:

... إنّما ... الأنصاب ... رجس مّن عمل الشّيطن فاجتنبوه ....

مائده (5) 90

انصاب در جاهليّت‌

8) رواج پرستش انصاب در جاهليّت:

حرّمت عليكم الميتة ... وما ذبح على النّصب ... ذلكم فسق اليوم ....

مائده (5) 3

[1] مفردات راغب.

[2] مجمع‌البيان، ج 3- 4، ص 244.

[3] همان.

[4] در آيه، يا بايد واژه‌اى مانند «عبادت» در تقدير باشد و يا به قرينه آيه سوم همين سوره «و ما ذُبح على النُصُب»، منظور، قربانى كردن باشد كه نوعى عبادت، شمرده مى‌شود.

[5] عطف «أطيعوا» بر «اجتنبوا» مى‌تواند عطف عام بر خاص و مفيد نكته مذكور باشد.

[6] نياوردن قيد «فى الخمر و الميسر» در جمله «و يصدّكم ...» برخلاف جمله «أن يوقع» مى‌تواند اشاره به اين باشد كه منشأ ترك ياد خدا و برپايى نماز، مخصوص شراب و قمار نيست و برخاسته از گرايش به «انصاب» و «ازلام» (مظاهر شرك) نيز هست.