أمولنا وأهلونا فاستغفر لنا يقولون بألسنتهم مّا ليس فى قلوبهم. [1]

فتح (48) 11

20) افشاگرى خداوند از گمان باطل اعراب باديه‌نشين در كشته شدن رسول خدا (ص) و مؤمنان در سفر به مكّه:

سيقول لك المخلّفون من الأعراب شغلتنا أمولنا وأهلونا فاستغفر لنا يقولون بألسنتهم مّا ليس فى قلوبهم ...* بل ظننتم أن لّن ينقلب الرّسول والمؤمنون إلى‌ أهليهم أبدا وزيّن ذلك فى قلوبكم و ظننتم ظنّ السّوء ....

فتح (48) 11 و 12

افشاى توطئه بانيان مسجد ضرار---) همين مدخل، افشاى منافقان‌

افشاى توطئه ترور

21) فاش شدن نقشه منافقان براى ترور پيامبر (ص)، از سوى خداوند:

يحذر المنفقون أن تنزّل عليهم سورة تنبّئهم بما فى قلوبهم ...* ولئن سألتهم ليقولنّ إنّما كنّا نخوض ونلعب .... [2]

توبه (9) 64 و 65

نيز---) همين مدخل، افشاى اهل عقبه‌

افشاى توطئه فرعونيان‌

22) آشكار ساختن توطئه قتل موسى (ع) از سوى فرعونيان، به وسيله مؤمن آل‌فرعون:

وجاء رجل مّن أقصا المدينة يسعى‌ قال يموسى‌ إنّ الملأ يأتمرون بك ليقتلوك ....

قصص (28) 20

افشاى توطئه عبداللّه‌بن‌ابىّ‌

23) افشاگرى خداوند از توطئه عبداللّه‌بن‌ابىّ و همدستان وى در ماجراى افك:

إنّ الّذين جاءو بالإفك عصبة مّنكم لاتحسبوه شرّا لّكم بل هو خير لّكم لكلّ امرى مّنهم مّا اكتسب من الإثم والّذى تولّى‌ كبره منهم له عذاب عظيم. [3]

نور (24) 11

24) افشا شدن توطئه عبداللّه بن ابىّ و همدستانش براى بازداشتن مردم از انفاق به همراهان پيامبر (ص):

هم الّذين يقولون لاتنفقوا على‌ من عند رسول اللّه حتّى‌ ينفضّوا .... [4]

منافقون (63) 7

[1] در شأن نزول آيه آورده‌اند: پيامبر (ص) وقتى در سال ششم هجرى با جمعيّتى عازم عمره شد، كسانى از مسلمانان به بهانه مشكلات زندگى از همراهى با حضرت خوددارى كردند و خداوند، عذر آن‌ها را دروغ اعلام كرد. (مجمع‌البيان، ذيل آيه)

[2] در شأن نزول آيه آورده‌اند: هنگام مراجعت پيامبر (ص) از غزوه تبوك، تعدادى از منافقان در كمين نشستند تا او را ترور كنند. جبرئيل حضرت را از ماجرا آگاه كرد و آيه نازل شد. (مجمع‌البيان، ذيل آيه)

[3] مقصود از «تولّى‌ كبره»، عبداللّه‌بن‌ابىّ، سركرده منافقان مدينه است كه هنگام مراجعه پيامبر (ص) و يارانش از غزوه بنى‌المصطلق، با كمك همدستانش ماجراى افك را طرّاحى كردند و خداوند از آن پرده برداشت. (مجمع‌البيان، ذيل آيه)

[4] آيه درباره منافقان به سركردگى «عبداللّه‌بن‌ابىّ» است كه در غزوه بنى‌المصطلق، تصميم گرفتند پس از بازگشت به همراهان پيامبر (ص) انفاق نكنند تا آنان از اطرافش پراكنده شوند. (مجمع‌البيان، ذيل آيه)