يتيم برگرفته از مادّه «يتم»، نسبت به انسانها آن است كه پدر كودكى
قبل از بلوغ او بميرد و در ساير حيوانات آن است كه مادرش بميرد.[4] در اين مدخل از اشتقاقات «يتم» و آياتى كه دلالت بر يتيم مىكنند،
استفاده شده است.
اهمّ عناوين: حقوق يتيم و مال يتيم.
احترام به يتيم
1. لزوم بها دادن به شخصيّت ايتام و مورد احترام و اكرام قرار دادن
آنان:
وامّا اذا ما ابتَلهُ فَقَدَرَ عَلَيهِ رِزقَهُ فَيَقولُ رَبّى
اهنَن ء كَلّا بَل لا تُكرِمونَ اليَتيم.
فجر (89) 16 و 17
2. لزوم برخورد نيك با يتيمان هنگام بهرهمند ساختن آنان از ارث:
[1] . برخى مفسّران بر آنند كه مقصود از «ان ارتبتم» شك درحمل است.
به اين معنا كه اگر بعد از سنّ يأس (پنجاه سالگى در زنان عادى و شصت سالگى در زنان
قرشى) احتمال وجود حمل در زنى برود بايد عدّه نگه دارد. (تفسير نمونه، ج 24، ص
243)
[2] . عدّهاى از مفسّران معتقدند مقصود از «ان ارتبتم» ترديددر
علّت قطع خون است كه آيا به علّت كهولت سنّ است يا به علّت بيمارى. در نتيجه معناى
آيه چنين مىشود كه زنان مطلّقه كه از ديدن خون مأيوس هستند اگر درباره علّت قطع
آن ترديد دارند لازم است سه ماه عدّه نگه دارند. (مجمعالبيان، ج 9-/ 10، ص 461؛
الميزان، ج 19، ص 316)
[3] . بر اساس مفهوم شرط است كه عدّه را بر يائسه به شرطداشتن شك
مترتّب نموده است كه معلوم مىشود در صورت عدم ترديد براى او عدّه لازم نيست.
[5] . قول معروف به معناى گفتارى است كه شرعاً و عرفاً پسنديده
باشد كه از آن به گفتار مؤدّبانه تعبير مىشود. (مجمعالبيان، ج 3-/ 4، ص 19؛
التفسير المنير، ج 4، ص 268)