29. هبه مهريّه به مرد (شوهر) و گذشت از آن از طرف همسر مطلّقه‌اش، موجب رفع وجوب دفع مهريّه به آن زن:

وَ إِنْ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَمَسُّوهُنَّ وَ قَدْ فَرَضْتُمْ لَهُنَّ فَرِيضَةً فَنِصْفُ ما فَرَضْتُمْ إِلَّا أَنْ يَعْفُونَ أَوْ يَعْفُوَا الَّذِي بِيَدِهِ عُقْدَةُ النِّكاحِ وَ أَنْ تَعْفُوا أَقْرَبُ لِلتَّقْوى‌ وَ لا تَنْسَوُا الْفَضْلَ بَيْنَكُمْ إِنَّ اللَّهَ بِما تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ.

بقره (2) 237

30. ولىّ زن مطلّقه، اختياردار هبه كردن مهريّه آن زن به شوهر:

... أَوْ يَعْفُوَا الَّذِي بِيَدِهِ عُقْدَةُ النِّكاحِ‌ [1] ...

بقره (2) 237

31. جواز عفو مهريّه از سوى پدر، برادر، وصىّ و صاحب اختيار در فروش مال زن:

... أَوْ يَعْفُوَا الَّذِي بِيَدِهِ عُقْدَةُ النِّكاحِ‌ [2] ...

بقره (2) 237

32. آگاهى و بصيرت خداوند از هبه مهريّه، به وسيله همسر و يا ولىّ او به شوهر زن مطلّقه:

وَ إِنْ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَمَسُّوهُنَّ وَ قَدْ فَرَضْتُمْ لَهُنَّ فَرِيضَةً فَنِصْفُ ما فَرَضْتُمْ إِلَّا أَنْ يَعْفُونَ أَوْ يَعْفُوَا الَّذِي بِيَدِهِ عُقْدَةُ النِّكاحِ وَ أَنْ تَعْفُوا أَقْرَبُ لِلتَّقْوى‌ وَ لا تَنْسَوُا الْفَضْلَ بَيْنَكُمْ إِنَّ اللَّهَ بِما تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ.

بقره (2) 237

هجرت‌

هجرت در لغت از «هجر» است، همچنين «هجران» به معناى اختيار جدايى و مفارقت انسان از غير خود مى‌باشد و اين يا به بدن است يا به زبان و قلب‌ [3] و از باب مفاعله هاجر، يهاجر: يعنى كسى كه براى حفظ دين خود از شهرى به شهر ديگر دورى اختيار كند.

چون مردمان مكه كه در مكه به پيامبر صلى الله عليه و آله ايمان آورده و از وطن و قبيله خود جدا شده بودند، به آنان «مهاجرين» مى‌گفتند. [4] والهَجرُ و الهِجران، ترك‌ تعهّدات لازم است و هجرت مهاجران، از اينجا مشتقّ است، زيرا آنان قبيله و خويشان‌شان را در راه خدا و براى خدا ترك كرده بودند. [5] در اين مدخل از واژه‌هاى‌ «اعتزل»، «هَجَر»، «خَرَجَ» و از عبارات مفيد معناى آن با قرينه دالّ بر هجرت مثل‌ «و نجَّيناه و لوطاً» استفاده شده است. با توجّه به اينكه «مهاجران» خودش مدخل مستقلّى است.

اهمّ عناوين: آثار هجرت، پاداش هجرت، ترك هجرت و فلسفه هجرت.

آثار هجرت‌

1. آزادى---) آزادى، راههاى كسب آزادى، هجرت‌

[1] . نزد ما شيعه اماميّه براى زن باكره غير بالغ ولىّ او پدر ويا جدّ است، و براى غير پدر و جدّ ولايتى نيست، مگر با اعطاى ولايت از جانب خود آن زن. (مجمع‌البيان، ج 1-/ 2، ص 597)

[2] . ابوبصير از امام صادق عليه السلام نقل كرد كه مقصود [از «الّذى‌بيده عقدة النّكاح»] برادر، پدر و مردى است كه به او سفارش مى‌شود و كسى كه رأى او در مال [مال زن‌] جايز است. (تفسير نورالثقلين، ج 1، ص 233، ح 919)

[3] . مفردات، ص 833، «هجر»، فرهنگ علوم سياسى، ص 137؛ مبسوط در ترمينولوژى حقوق، ج 5، ص 3879 «هجرت»؛ نثر طوبى، ج 2، ص 509- 510، «ه- ج»

[4] . نثر طوبى، ج 2، ص 509- 510، «ه- ج»

[5] . ترتيب كتاب العين، ج 3، ص 1868 «هجر»)