فَاصْبِرْ عَلى‌ ما يَقُولُونَ وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ الْغُرُوبِ.

ق (50) 39

نيز---) حكم، حكم نماز، اوقات نماز

واجبات نماز

1. تكبيرة الاحرام‌

294. تكبيرة الاحرام، از واجبات نماز:

... وَ كَبِّرْهُ تَكْبِيراً [1].

اسراء (17) 111

وَ رَبَّكَ فَكَبِّرْ [2].

مدّثر (74) 3

2. ركوع‌

295. ركوع، از واجبات نماز:

وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ. [3]

بقره (2) 43

التَّائِبُونَ الْعابِدُونَ الْحامِدُونَ السَّائِحُونَ الرَّاكِعُونَ السَّاجِدُونَ الْآمِرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّاهُونَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ الْحافِظُونَ لِحُدُودِ اللَّهِ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ‌ [4].

توبه (9) 112

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ارْكَعُوا وَ اسْجُدُوا وَ اعْبُدُوا [5] رَبَّكُمْ‌ ...

حج (22) 77

وَ إِذا قِيلَ لَهُمُ ارْكَعُوا لا يَرْكَعُونَ‌ [6].

مرسلات (77) 48

296. استحباب ذكر (سبحان ربىّ العظيم) در ركوع:

فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ‌ [7].

واقعه (56) 74

فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ‌ [8].

حاقّه (69) 52

3. سجده‌

297. سجده، از واجبات نماز:

التَّائِبُونَ الْعابِدُونَ الْحامِدُونَ السَّائِحُونَ الرَّاكِعُونَ السَّاجِدُونَ‌ [9] ...

توبه (9) 112

فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَ كُنْ مِنَ السَّاجِدِينَ‌ [10].

حجر (15) 98

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ارْكَعُوا وَ اسْجُدُوا ....

حجّ (22) 77

وَ الَّذِينَ يَبِيتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّداً وَ قِياماً [11].

فرقان (25) 64

[1] . از اين آيه بر وجوب تكبيرة الاحرام استدلال شده است. (زبدة البيان، ص 125)

[2] . مشهور [علما] از اين آيات بر وجوب تكبيرة الاحرام، استدلال نموده‌اند. (زبدة البيان، ص 125)

[3] . اين آيه دلالت مى‌كند كه ركوع، واجب است. (زبدة البيان، ص 182- 183)

[4] . «الراكعون» كسانى‌اند كه در نماز واجب، ركوع را به جا مى‌آورند. (مجمع البيان، ج 5- 6، ص 114)

[5] . امر به ركوع و سجود، مفيد وجوب آنها است و ممكن است مقصود از «واركعوا ...» نماز باشد و علت تعبير از نماز به ركوع اين است كه ركوع از اعظم اجزاى نماز است. (كنزالعرفان، ج 1، ص 124 و 126)

[6] . «اركعوا» يعنى «صلّوا؛ نماز بخوانيد». (مجمع البيان، ج 9- 10، ص 636؛ روح المعانى، ج 16، جزء، 29، ص 307) وجه تعبير نماز به ركوع اين است كه ركوع از واجبات نماز و از اركان آن است‌

[7] . نقل شده: هنگامى كه آيه ياد شده نازل شد، پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: آن را در ركوع‌تان قرار دهيد. (تفسيرنورالثقلين، ج 5، ص 225، ح 76 و 78)

[8] . بنابر روايتى وقتى كه آيه «فسبّح باسم ربّك العظيم» نازل شد پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: آن را در ركوع‌تان قرار دهيد. (تفسيرنورالثقلين، ج 5، ص 554، ح 9؛ من لايحضره الفقيه، ج 1، ص 315، ح 932)

[9] . «الساجدون» كسانى اند كه در نماز واجب سجده به جا مى‌آورند. (مجمع البيان، ج 5- 6، ص 114؛ زادالمسير، ج 2، ص 303)

[10] . مقصود از «ساجدين» مصلين اند. (مجمع البيان، ج 5- 6، ص 534؛ تفسير القرآن العظيم، ابن كثير، ج 4، ص 474) بنا بر اين مى‌توان فهميد كه سجده از اجزاى مهم نماز است‌

[11] . مقصود از آيه اين است كه در شب براى پروردگارشان بيتوته مى‌كنند و نماز شب مى‌خوانند و در آن سجده به جا مى‌آورند. (مجمع البيان، ج 7- 8، ص 279) بنابراين مى‌شود استفاده كرد كه سجده از اجزاى واجب در نماز است‌