كاربرد ميخ‌

3. كاربرد تخته و ميخ، در ساخت كشتى نوح:

وَ حَمَلْناهُ عَلى‌ ذاتِ أَلْواحٍ وَ دُسُرٍ [1].

قمر (54) 13

ميخكوبى كوهها

4. ميخكوب شدن كوهها در زمين، نشان قدرت خداوند، در ايجاد بعث و معاد:

عَمَّ يَتَساءَلُونَ‌ عَنِ النَّبَإِ الْعَظِيمِ‌ أَ لَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ مِهاداً وَ الْجِبالَ أَوْتاداً إِنَّ يَوْمَ الْفَصْلِ كانَ مِيقاتاً. [2]

نبأ (78) 1 و 2 و 6 و 7 و 17

5. كوههاى استوار و ميخكوب شده در زمين، از نعمتهاى خداوند به انسانها:

أَ لَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ مِهاداً وَ الْجِبالَ أَوْتاداً [3].

نبأ (78) 7

مِى---) خمر

ميراث---) ارث‌

ميزان‌

ميزان، جمع آن موازين و به چند معنا اطلاق مى‌شود:

الف- آلتى كه با آن اشيا سنجيده مى‌شود، چون ترازو و كَيْل؛ ب- ترازويى كه در روز قيامت عقايد و اعمال آدمى با آن سنجيده مى‌شود و به آن «حق» نيز گفته شده است؛ ج- به معناى عقل، خرد، عدل‌ [4] و دين نيز به كار رفته است. [5] در اين مدخل معناى اوّل مقصود نيست و از واژه‌هاى‌ «وزن»، «ميزان» و برخى آيات بيانگر سنجش استفاده شده است.

ميزان اعمال‌

1. كيفر جهنّميان در قيامت، به ميزان كردار آنان در دنيا:

إِنَّ جَهَنَّمَ كانَتْ مِرْصاداً جَزاءً وِفاقاً.

نبأ (78) 21 و 26

2. تفاوت ميزان سنجش در قيامت، به حسب رفتارها و عقايد آدمى:

وَ الْوَزْنُ يَوْمَئِذٍ الْحَقُّ فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازِينُهُ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ‌ وَ مَنْ خَفَّتْ مَوازِينُهُ فَأُولئِكَ‌

[1] . از ابن‌عبّاس، قتاده و ابن‌زيد نقل شده است: «دسر» به ميخهايى [بزرگ‌] مى‌گويند كه در كشتى براى محكم كردن اتّصالات آن به‌كار مى‌رود. (مجمع‌البيان، ج 9-/ 10، ص 286)

[2] . ذكر آفرينش اشياى شگفت‌انگيز، كه از مظاهر قدرت عظيم الهى حكايت مى‌كند، دليلى است بر قدرت خداوند در امر معاد و غير آن و لذا در طى آيات مذكور، خداوند از كافران مى‌پرسد كه چگونه روز رستاخيز را انكار مى‌كنيد، حال آنكه ادلّه قدرت تامّه خداوند را با چشمان‌تان مى‌بينيد. (التفسير المنير، ج 30، ص 10؛ الميزان، ج 20، ص 161)

[3] . بر اساس سياق آيات است كه درصدد ذكر نعمتهاى‌بزرگ الهى به انسان مى‌باشد كه نشانه قدرت خداوند نيز است.

[4] . نثر طوبى‌، ج 2، ص 549-/ 550؛ الميزان، ج 8، ص 11-/ 12 و ج 18، ص 38.

[5] . الميزان، ج 18، ص 38.