اسما بنت يزيد انصارى‌

اسما بنت يزيد انصارى، از قبيله اوس و از حاضران در بيعت رضوان‌ [1] است.

براساس روايتى از خود او، در پى طلاق وى از همسرش، آيه 228 بقره (2) نازل شد و براى نخستين بار، حكم عدّه را براى زنان مطلّقه بيان كرد. [2]

اسماعيل (ع)

منظور از اسماعيل در اين‌جا، اسماعيل (ع) فرزند ابراهيم (ع) است.

اهمّ عناوين: اسماعيل (ع) و ابراهيم (ع)، اسماعيل (ع) و حج، اسماعيل (ع) و كعبه، فضايل اسماعيل (ع)، نبوّت اسماعيل (ع)، نسل اسماعيل.

اخلاص اسماعيل (ع)---) همين مدخل، فضايل اسماعيل (ع)، اخلاص‌

اسكان اسماعيل (ع)

1) اسكان اسماعيل (ع) در سرزمين مكّه و نزديك خانه خدا از سوى ابراهيم (ع):

رّبّنآ إنّى أسكنت من ذرّيّتى بواد غير ذى زرع عند بيتك المحرّم .... [3]

ابراهيم (14) 37

اسماعيل (ع) در مكّه---) همين مدخل، اسكان اسماعيل (ع)

اسماعيل (ع) و ابراهيم (ع)

2) علاقه و محبّت ابراهيم (ع) به فرزندش اسماعيل:

فلمّا بلغ معه السّعى قال يبنىّ إنّى أرى‌ فى المنام أنّى أذبحك .... [4]

صافات (37) 102

3) ذبح اسماعيل، فرمان خداوند به ابراهيم (ع) در عالم رؤيا:

فلمّا بلغ معه السّعى قال يبنىّ إنّى أرى‌ فى المنام أنّى أذبحك فانظر ماذا ترى‌ قال يأبت افعل ما تؤمر ....

صافات (37) 102

4) همگامى اسماعيل با ابراهيم (ع) در بناى كعبه:

وإذ يرفع إبرهيم القواعد من البيت وإسمعيل ....

بقره (2) 127

5) دعا و نيايش توأمان ابراهيم و اسماعيل (ع) به درگاه پروردگار:

وإذ يرفع‌إبرهيم القواعد من البيت وإسمعيل ربّنا تقبّل منّا إنّك أنت السّميع العليم‌* ربّنا واجعلنا مسلمين لك ومن ذرّيّتنا أمّة مّسلمة

[1] مغازى، ج 2، ص 574؛ اسدالغابة، ج 7، ص 18.

[2] تفسير قرطبى، ج 18، ص 99؛ تفسير ابن‌كثير، ج 1، ص 277.

[3] منظور از «ذريّتى»، اسماعيل (ع) است. در حديثى از امام كاظم (ع) نقل شده است: ابراهيم (ع) پس از اسكان اسماعيل (ع) و هاجر در مكّه، سخن ياد شده را به زبان آورد. (تفسير العيّاشى؛ نورالثقلين، ذيل آيه)

[4] «يا بنىّ» (اى پسركم) بر علاقه و محبّت جناب ابراهيم به اسماعيل (ع) دلالت مى‌كند.