13. ناسپاسى‌

16) اسراف، عامل ناسپاسى و غفلت از توجّه به خدا به هنگام رفع گرفتارى:

وإذا مسّ الإنسن الضّرّ دعانا لجنبه أو قاعدا أو قآئِما فلمّا كشفنا عنه ضرّه مرّ كأن لّم يدعنآ إلى‌ ضرّ مّسّه كذلك زيّن للمسرفين ما كانوا يعملون.

يونس (10) 12

14. هم‌جنس‌بازى‌

17) زياده‌روى در شهوترانى نابجا، زمينه‌ساز گرايش به لواط در ميان قوم لوط:

ولوطا إذ قال لقومه أتأتون الفحشة ...* إنّكم لتأتون الرّجال شهوة مّن دون النّسآء بل أنتم قوم مّسرفون. [1]

اعراف (7) 80 و 81

15. يأس‌

18) اسراف در گناه و ستم به خويشتن، زمينه‌ساز نااميدى از رحمت خداوند:

قل يعبادى الّذين أسرفوا على‌ أنفسهم لاتقنطوا من رّحمة اللّه إنّ اللّه يغفر الذّنوب جميعا إنّه هو الغفور الرّحيم. [2]

زمر (39) 53

اجتناب از اسراف‌

19) پرهيز بندگان خدا (عبادالرّحمن) از اسراف در انفاق:

وعباد الرّحمن الّذين يمشون على الأرض هونا ...* والّذين إذا أنفقوا لم‌يسرفوا ....

فرقان (25) 63 و 67

20) تشويق خداوند به پرهيز از اسراف در انفاق:

وعباد الرّحمن الّذين يمشون على الأرض هونا ... والّذين إذا أنفقوا لم‌يسرفوا ....

فرقان (25) 67

نيز---) همين مدخل، حرمت اسراف‌

استغفار از اسراف‌

21) استغفار ربّيون (موحّدان) از اسراف‌كارى خويش:

وكأيّن مّن نّبىّ قتل معه ربّيّون كثير فما وهنوا لمآ أصابهم فى سبيل اللَّه ...* وما كان قولهم إلّاأن قالوا ربَّنا اغفر لنا ذنوبنا وإسرافنا فى أمرنا ....

آل‌عمران (3) 146 و 147

22) استغفار از اسراف، درپى‌دارنده آمرزش الهى:

وما كان قولهم إلّاأن قالوا ربَّنا اغفر لنا ذنوبنا وإسرافنا فى أمرنا ....* فاتيهم اللّه ثواب الدّنيا وحسن ثواب الأخرة واللّه يحبّ المحسنين.

آل‌عمران (3) 147 و 148

اسراف‌گران‌

اطاعت از اسراف‌گران‌

23) لزوم پرهيز از اطاعت مسرفان:

ولاتطيعوا أمر المسرفين‌

شعراء (26) 151

افساد اسراف‌گران‌

24) اسراف‌گران، مايه فساد و تباهى در روى زمين:

ولاتطيعوا أمر المسرفين‌* الّذين يفسدون فى الأرض ولايصلحون.

شعراء (26) 151 و 152

خودپسندى اسراف‌گران‌

25) زيبا جلوه كردن اعمال زشت مسرفان نزد آنان:

... كذلك زيّن للمسرفين ما كانوا يعملون.

يونس (10) 12

[1] «بل» روى برتافتن در جمله اسميّه «بل أنتم قوم مسرفون» براى انتقال از سرزنش عمل قوم لوط و بيان ثبات و ريشه‌دار بودن زياده‌روى در شهوت‌رانى در ميان آنان است كه زمينه عمل لواط را فراهم آورده است.

[2] اگر اسراف، مستلزم نااميدى نباشد، نهى از آن معنا ندارد.