11) استرجاع صابران، هنگام مصيبت از دست دادن فرزند:

و لنبلونّكم ... و نقص مّن ... و الثّمرت و بشّر الصَّبرين‌* الّذين إذا أصبتهم مّصيبة قالوا إنّا للّه وإنّا إليه رجعون. [1]

بقره (2) 155 و 156

12) استرجاع صابران، هنگام رويارويى با مصايب:

... وبشّر الصَّبرين‌* الّذين إذا أصبتهم مّصيبة قالوا إنّا للّه وإنّا إليه رجعون.

بقره (2) 155 و 156

پاداش استرجاع‌

13) استرجاع، منشأ بهره‌مندى شكيبايان از پاداش عظيم الهى:

... وبشّر الصَّبرين‌* الّذين إذا أصبتهم مّصيبة قالوا إنّا للّه وإنّا إليه رجعون‌* أولئك عليهم صلوت مّن رّبّهم ورحمة .... [2]

بقره (2) 155- 157

حقيقت استرجاع‌

14) حقيقت استرجاع، اعتراف به مالكيّت خدا بر انسان و اقرار به مرگ خود:

الّذين إذا أصبتهم مّصيبة قالوا إنّا للّه و إنّا إليه رجعون. [3]

بقره (2) 156

استسقا

سقى به معناى آب دادن‌ [4] و استسقا، طلب سقى يا آب خواستن است. [5] استسقا داراى انواع بسيارى است. [6] آن‌چه بين عرف شرعى شهرت دارد، نماز استسقا است؛ ولى‌مقصود در اين مدخل، همان معناى لغوى است.

در اين مدخل از واژه «استسقى» استفاده شده است.

استسقاى بنى‌اسرائيل‌

1) آب‌خواهى بنى‌اسرائيل از موسى (ع)، در پى پديد آمدن بحران كمبود آب ميان آنان:

وقطّعنهم اثنتى عشرة أسباطا أمما وأوحينآ إلى‌ موسى‌ إذ استسقله قومه ....

اعراف (7) 160

استسقاى موسى (ع)

2) موسى (ع)، درخواست كننده آب از خدا براى بنى‌اسرائيل:

وإذ استسقى‌ موسى‌ لقومه ....

بقره (2) 60

3) فرمان خدا به موسى (ع) مبنى بر زدن عصاى خود به سنگ، در پى استسقاى وى براى قومش:

وإذ استسقى‌ موسى‌ لقومه فقلنا اضرب‌

[1] بنابه قولى، مقصود از «ثمرات»، فرزندان‌اند؛ زيرا فرزند، ميوه قلب است. (مجمع‌البيان، ذيل آيه)

[2] حذف متعلّق «و بشّر الصّابرين» بيانگر پاداش عظيم آنان در آخرت است.

[3] در روايتى از امام على (ع) نقل شده است: با گفتن «إنّا لِلّه» به مالكيّت خدا بر خود اقرار مى‌كنيم و با گفتن «إنّا إليه راجعون» بر مرگ خود اعتراف داريم. (نهج‌البلاغه، حكمت 99؛ نورالثقلين، ذيل آيه)

[4] مفردات راغب.

[5] مفردات راغب؛ لغت‌نامه دهخدا.

[6] همان.