موقعيّت مسجدالاقصى‌

7. مسجدالاقصى، در سرزمين سرشار از خير و بركت:

... الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى الَّذِي بارَكْنا حَوْلَهُ‌ ....

اسراء (17) 1

مسجدالحرام‌

مسجدالحرام، مسجد مكّه است، گرداگرد كعبه. در آغاز مساحت آن، همان مطاف بود كه اكنون با سنگ مرمر فرش شده و حاجيان بر آن طواف كنند، پس از آن خلفا و سلاطين بر آن افزودند [1] و از آن جهت كه مقدّس و تعظيم آن واجب و هتك آن ممنوع است آن را حرام ناميده‌اند. [2] مسجدالحرام قبله مسلمانان و مبدأ اسراى پيامبر صلى الله عليه و آله است. در اين مدخل از واژه «المسجدالحرام» استفاده شده است.

اهمّ عناوين: آداب مسجدالحرام، توليت مسجدالحرام، قبله شدن مسجدالحرام و ممانعت از مسجدالحرام.

آداب مسجدالحرام‌

1. اهمّيّت تطهير و پاكيزه نگاه داشتن مسجدالحرام، براى عبادت‌كنندگان:

وَ إِذْ جَعَلْنَا الْبَيْتَ مَثابَةً لِلنَّاسِ وَ أَمْناً وَ اتَّخِذُوا مِنْ مَقامِ إِبْراهِيمَ مُصَلًّى وَ عَهِدْنا إِلى‌ إِبْراهِيمَ وَ إِسْماعِيلَ أَنْ طَهِّرا بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَ الْعاكِفِينَ وَ الرُّكَّعِ السُّجُودِ.

بقره (2) 125

وَ إِذْ بَوَّأْنا لِإِبْراهِيمَ مَكانَ الْبَيْتِ أَنْ لا تُشْرِكْ بِي شَيْئاً وَ طَهِّرْ بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَ الْقائِمِينَ وَ الرُّكَّعِ السُّجُودِ.

حجّ (22) 26

2. لزوم تعيين متولّيان مسجدالحرام، از افراد صالح و با تقوا:

وَ ما لَهُمْ أَلَّا يُعَذِّبَهُمُ اللَّهُ وَ هُمْ يَصُدُّونَ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَ ما كانُوا أَوْلِياءَهُ إِنْ أَوْلِياؤُهُ إِلَّا الْمُتَّقُونَ وَ لكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يَعْلَمُونَ.

انفال (8) 34

احترام به مسجدالحرام‌

3. مسجدالحرام و نواحى آن، داراى قداستى والا و احترامى خاص:

... وَ لا تُقاتِلُوهُمْ عِنْدَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ‌ ....

بقره (2) 191

... إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ فَلا يَقْرَبُوا الْمَسْجِدَ الْحَرامَ‌ ....

توبه (9) 28

احكام مسجدالحرام‌

4. حرمت جنگ و خونريزى در مسجدالحرام و اطراف آن:

... وَ لا تُقاتِلُوهُمْ عِنْدَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ‌ ....

بقره (2) 191

5. عدم كفايت فتنه‌انگيزى كافران، براى جواز جنگ با آنان در مسجدالحرام و اطراف آن:

... وَ الْفِتْنَةُ أَشَدُّ مِنَ الْقَتْلِ وَ لا تُقاتِلُوهُمْ عِنْدَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ حَتَّى يُقاتِلُوكُمْ‌ ....

بقره (2) 191

6. وجوب جنگ با مشركان در مسجد الحرام و نواحى آن، منوط به آغازگر بودن آنان در جنگ:

... وَ لا تُقاتِلُوهُمْ عِنْدَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ حَتَّى‌

[1] . نثر طوبى‌، ج 1، ص 169، «حرم»

[2] . همان، ص 168، «حرم»