5. شباهت احوال انسان، هنگام احتضار و مرگ به مستى:

وَ جاءَتْ سَكْرَةُ الْمَوْتِ بِالْحَقِ‌ [1] ....

ق (50) 19

نيز---) همين مدخل، مستى قوم لوط

حكم مستى‌

6. نماز در حال مستى، موجب باطل شدن آن:

... لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُكارى‌ ....

نساء (4) 43

7. جواز و صحت اقامه نماز براى انسان مست، پس از پايان مستى:

... لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُكارى‌ حَتَّى تَعْلَمُوا ما تَقُولُونَ‌ ....

نساء (4) 43

8. مستى، موجب حرمت ورود به مسجد:

... لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُكارى‌ [2] ....

نساء (4) 43

زمان مستى‌

9. آگاهى كامل به گفته‌ها، پايان زمان مستى:

... وَ أَنْتُمْ سُكارى‌ حَتَّى تَعْلَمُوا ما تَقُولُونَ‌ ....

نساء (4) 43

زوال مستى‌

10. آگاهى كامل به گفته‌ها، نشانه زوال مستى:

... لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُكارى‌ حَتَّى تَعْلَمُوا ما تَقُولُونَ‌ ....

نساء (4) 43

مستى قوم لوط

11. سوگند مؤكد خداوند به جان پيامبر صلى الله عليه و آله مبنى بر مست بودن قوم لوط:

لَعَمْرُكَ إِنَّهُمْ لَفِي سَكْرَتِهِمْ يَعْمَهُونَ.

حجر (15) 72

12. تشبيه گمراهى و جهالت و غفلت قوم لوط، به مستى و تداوم آن:

لَعَمْرُكَ إِنَّهُمْ لَفِي سَكْرَتِهِمْ يَعْمَهُونَ‌ [3].

حجر (15) 72

مسجد

مسجد، جاى نماز گزاردن، به اعتبار سجده، [4] و در اصطلاح عرفى مخصوص عبادتگاه مسلمين است، و در قرآن بر عبادتگاه ملل سابق نيز اطلاق شده، چنانكه در آيه 21 سوره كهف (18) از كسانى ياد مى‌كند كه پس از اطّلاع بر حال اصحاب كهف و پس از بيدارى آنها گفتند: ما مسجدى در كنار «مدفن» آنها مى‌سازيم. [5] در اين مدخل از واژه‌هاى «مسجد»، «مساجد» و «صلاة» استفاده شده است.

اهمّ عناوين: آبادانى مسجد، احكام مسجد و تخريب.

آبادانى مسجد

1. ذكر خدا، عامل آبادانى مسجد:

وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ مَنَعَ مَساجِدَ اللَّهِ أَنْ يُذْكَرَ فِيهَا

[1] . در اين استعاره، ترساندن از حالت احتضار است. (تفسير التحرير و التنوير، ج 12، جزء 26، ص 305)

[2] . در احتمالى مراد از «الصلوة» اماكن صلات يعنى‌مساجد است. (مجمع البيان، ج 3- 4، ص 80)

[3] . بنابر قولى، مقصود از «سكرتهم» گمراهى و جهالت وبنابر قولى غفلت، و مقصود از «يعمهون» ادامه دادن است. (جامع البيان، ج 8، جزء 14، ص 58 و 59)

[4] . مفردات، ص 397، «سجد»

[5] . نثر طوبى‌، ج 1، ص 343 «سجد»