فِدْيَةٌ طَعامُ مِسْكِينٍ فَمَنْ تَطَوَّعَ خَيْراً فَهُوَ خَيْرٌ لَهُ وَ أَنْ تَصُومُوا خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ‌ [1].

بقره (2) 184

سجده مريض‌

27. سجده با چانه، وظيفه بيمار معذور از سجده با پيشانى:

قُلْ آمِنُوا بِهِ أَوْ لا تُؤْمِنُوا إِنَّ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ مِنْ قَبْلِهِ إِذا يُتْلى‌ عَلَيْهِمْ يَخِرُّونَ لِلْأَذْقانِ سُجَّداً [2].

اسراء (17) 107

طهارت مريض‌

28. وجوب تيمم بر مريض، در صورت ضرر داشتن آب براى او:

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ ... وَ إِنْ كُنْتُمْ مَرْضى‌ ... فَتَيَمَّمُوا صَعِيداً طَيِّباً فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَ أَيْدِيكُمْ‌ ....

نساء (4) 43

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ ... وَ إِنْ كُنْتُمْ مَرْضى‌ ... فَلَمْ تَجِدُوا ماءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيداً طَيِّباً فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَ أَيْدِيكُمْ مِنْهُ‌ ....

مائده (5) 6

مريضى ابراهيم عليه السلام‌

29. پيشگويى ابراهيم عليه السلام، از بيمارى خويش با نظر به ستارگان:

وَ إِنَّ مِنْ شِيعَتِهِ لَإِبْراهِيمَ‌ فَنَظَرَ نَظْرَةً فِي النُّجُومِ‌ فَقالَ إِنِّي سَقِيمٌ‌ [3].

صافّات (37) 83 و 88 و 89

30. مريضى ابراهيم عليه السلام بهانه‌اى از جانب آن حضرت، براى تخلف از همراهى مردم در خروج از شهر:

وَ إِنَّ مِنْ شِيعَتِهِ لَإِبْراهِيمَ‌ .... فَقالَ إِنِّي سَقِيمٌ‌ [4].

صافّات (37) 83 و 89

مريضى ايوب عليه السلام‌

31. مبتلا شدن ايوب عليه السلام به انواع مرض:

وَ أَيُّوبَ إِذْ نادى‌ رَبَّهُ أَنِّي مَسَّنِيَ الضُّرُّ ....

فَكَشَفْنا ما بِهِ مِنْ ضُرٍّ [5] ...

انبياء (21) 83 و 84

مريضى بيماردلان‌

32. تهديد خداوند به بيمار دلان مدينه:

لَئِنْ لَمْ يَنْتَهِ الْمُنافِقُونَ وَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ‌

[1] . در روايتى ابو بصير مى‌گويد: از آن حضرت [امام‌باقر عليه السلام يا امام صادق عليه السلام‌] از بيمارى كه بيمارى‌اش از اين رمضان تا رمضان سال آينده طول كشيده و توان روزه گرفتن ندارد سؤال كردم، امام فرمود: به ازاى هر روزى كه روزه نگرفته يك مد طعام [از نوع گندم‌] به تهيدست صدقه دهد و اگر گندم نبود از خرما صدقه دهد و اين سخن خدا است كه مى‌فرمايد: فديه طعام مسكين است. (تفسير عياشى، ج 1، ص 79، ح 178، البرهان، ج 1، ص 388، ح 15)

[2] . على بن محمد عليه السلام گفت: از امام صادق عليه السلام درباره كسى كه در پيشانى او علتى [زخم، يا دمل و يا ...] است كه نمى‌تواند سجده كند سؤال شد، حضرت فرمود: چانه‌اش را روى زمين بگذارد، زيرا خداوند مى‌فرمايد: «و يخرون للاذقان سجداً». (الكافى، ج 3، ص 334، ح 6؛ تفسير نور الثقلين، ج 3، ص 231، ح 469)

[3] . شكى نيست كه ظاهر دو آيه 88 و 89 دلالت دارد كه‌خبر دادن ابراهيم عليه السلام از بيمارى خود مرتبط با نگاه كردن وى در نجوم و مبتنى بر آن است. (الميزان، ج 17، ص 145) برخى گفته‌اند: مراد از نظر در «نجوم» نظر در علم نجوم و در معانى آن است كه نه از روى تعظيم و تقديس در علم نجوم بود، آن گونه كه قوم او اين‌گونه بودند، بلكه آن حضرت مى‌خواست تا آنها گمان كنند كه آنچه آنان از علم نجوم مى‌دانند وى نيز مى‌داند. (التفسير المنير، ج 23، ص 111)

[4] . براساس شأن نزولى است كه درباره آيات مذكور نقل شده است. (تفسير بيان السعاده، ج 3، ص 299؛ من هدى القرآن، ج 11، ص 255)

[5] . مراد از «ضرّ» دردها و امراض است. (مجمع البيان، ج 7- 8، ص 94)