1189. عفو محمّد صلى الله عليه و آله از خطاى مردم، نمودى از خلق خوش آن حضرت:

فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ‌ ... فَاعْفُ عَنْهُمْ‌ ....

آل‌عمران (3) 159

1190. محمّد صلى الله عليه و آله، مأمور به مشورت، عفو و استغفار براى مردم و توكّل بر خدا:

فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَ شاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ.

آل‌عمران (3) 159

1191. چشم‌پوشى و گذشت محمّد صلى الله عليه و آله نسبت به بسيارى از خطاهاى اهل‌كتاب:

يا أَهْلَ الْكِتابِ قَدْ جاءَكُمْ رَسُولُنا ... وَ يَعْفُوا عَنْ كَثِيرٍ ....

مائده (5) 15

1192. گذشت و اغماض محمّد صلى الله عليه و آله از دشمنان و كافران، به خير و صلاح آن حضرت و در راستاى تربيت و كمال وى:

... فَاصْفَحِ الصَّفْحَ الْجَمِيلَ‌ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ الْخَلَّاقُ الْعَلِيمُ‌ [1].

حجر (15) 85 و 86

1193. محمّد صلى الله عليه و آله، موظّف به عفو كريمانه و گذشت شايسته، از كافران و مشركان، و ناديده گرفتن اذيّت و آزار آنان:

... فَاصْفَحِ الصَّفْحَ الْجَمِيلَ.

حجر (15) 85

1194. محمّد صلى الله عليه و آله، مأمور عفو و گذشت از خطاهاى بنى‌اسرائيل و ترك هرگونه تعرّض به آنان:

وَ لَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ‌ .... وَ لا تَزالُ تَطَّلِعُ عَلى‌ خائِنَةٍ مِنْهُمْ إِلَّا قَلِيلًا مِنْهُمْ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اصْفَحْ‌ ....

مائده (5) 12 و 13

45. علم---) علم محمّد صلى الله عليه و آله‌

46. فصاحت‌

1195. روشنى بيان و صراحت كامل محمّد صلى الله عليه و آله در تبليغ آيين توحيدى:

... حَتَّى جاءَهُمُ الْحَقُّ وَ رَسُولٌ مُبِينٌ.

زخرف (43) 29

47. كرامت‌

1196. القاى وحى بر پيامبر صلى الله عليه و آله و توانمند ساختن او بر قرائت قرآن، احسان و كرم خداوند بر آن حضرت:

اقْرَأْ وَ رَبُّكَ الْأَكْرَمُ.

علق (96) 3

48. كفرستيزى---) فضائل محمّد صلى الله عليه و آله، سازش ناپذيرى‌

نيز---) جهاد محمّد صلى الله عليه و آله و مبارزه محمّد صلى الله عليه و آله‌

49. كمال‌

1197. محمّد صلى الله عليه و آله، كامل‌ترين و متعالى‌ترين انسان:

وَ يَوْمَ نَبْعَثُ فِي كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيداً عَلَيْهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ جِئْنا بِكَ شَهِيداً عَلى‌ هؤُلاءِ [2] ...

نحل (16) 89

1198. عبوديّت محمّد صلى الله عليه و آله منشأ كمال و صلاحيّت‌ فَأَوْحى‌ إِلى‌ عَبْدِهِ ما أَوْحى‌.

نجم (53) 10

1199. محمّد صلى الله عليه و آله، واجد كمال و قرب به خدا:

وَ هُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلى‌ ثُمَّ دَنا فَتَدَلَّى‌ فَكانَ‌

[1] . جمله «إنّ ربّك ...» به منزله تعليل براى «فاصفح» است، يعنى اى پيامبر، گذشت كن، زيرا پروردگار تو مى‌داند كه چه كارى به مصلحت و در جهت تربيت و رشد تو است.

[2] . بر اين اساس كه «هولاء» اشاره به «شهيداً عليهم» يعنى‌گواهان هر امّت داشته باشد (الميزان، ج 12، ص 324) كه در اين صورت پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله تنها انسانى است كه بر همه انسانهاى طول تاريخ و گواهان آنان اشراف و برترى دارد.