(1) . برخى «هجر» در آيه را به سخن زشت تفسير كردهاند و «سامر» به
كسى گفته مىشود كه در شب سخن بگويد. (التّبيان، ج 7، ص 380) در ضمن برخى مفسّران
مرجع ضمير «به» را پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله دانستهاند. (تفسير
التحريروالتنوير، ج 9، جزء 18، ص 86)
(2) . سياق آيات مىفهماند كه منافقان افزون بر كار زشتى كهمرتكب
شده بودند، سخن ناروايى را نيز بر زبان آورده بودند و در پاسخ به سرزنش پيامبر صلى
الله عليه و آله، سوگند ياد كردند كه چنين سخنى نگفتهاند. (الميزان، ج 9، ص 340)
(3) . از امام صادق عليه السلام منقول است كه فرمود: صلوات مردم،
دعا است. (تفسير نورالثقلين، ج 4، ص 302، ح 225)
(4) . مقصود از صلوات ملائكه، دعا است. (مجمع البيان، ج 7- 8، ص
578؛ جامع البيان، ج 12، جزء 22، ص 53)
(5) . رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: «انا دعوة ابراهيم، قال
و هو يرفع القواعد من البيت: ربّنا وابعث فيهم رسولًا منهم ...؛ من اجابت شده دعاى
ابراهيم عليه السلام هستم. ابراهيم عليه السلام در حالى كه پايههاى خانه كعبه را
بالا مىبرد، گفت: پروردگارا، در ميان آنان پيامبرى از خودشان مبعوث كن».
(الدّرّالمنثور، ج 1، ص 334)
(6) . جمله «انّك انت ...» براى تقريب اجابت است، بدينمعنا كه به
علّت عزيز [مغلوب كسى نشدن گرچه بسيار عظيم] بودن و مخفى نماندن چيزى از علم و
حكمت تو [دعاى ما را اجابت كن]. (تفسير التحريروالتنوير، ج 1، جزء 1، ص 719)