عِنْدَ مَتاعِنا فَأَكَلَهُ الذِّئْبُ وَ ما أَنْتَ بِمُؤْمِنٍ لَنا وَ لَوْ كُنَّا صادِقِينَ.

يوسف (12) 17

10. خونين بودن روى پيراهن يوسف عليه السلام، نشانه‌اى آشكار بر طعمه گرگ نشدن او، در ادّعاى برادران وى:

قالُوا يا أَبانا إِنَّا ذَهَبْنا نَسْتَبِقُ وَ تَرَكْنا يُوسُفَ عِنْدَ مَتاعِنا فَأَكَلَهُ الذِّئْبُ وَ ما أَنْتَ بِمُؤْمِنٍ لَنا وَ لَوْ كُنَّا صادِقِينَ‌ وَ جاؤُ عَلى‌ قَمِيصِهِ بِدَمٍ كَذِبٍ قالَ بَلْ سَوَّلَتْ لَكُمْ أَنْفُسُكُمْ أَمْراً فَصَبْرٌ جَمِيلٌ وَ اللَّهُ الْمُسْتَعانُ عَلى‌ ما تَصِفُونَ‌ [1].

يوسف (12) 17 و 18

گرگ در كنعان‌

11. حمله گرگها به آدميان، در اطراف كنعان و مراتع آن، خطرى شايع و متوقّع، در عصر يعقوب عليه السلام:

قالُوا يا أَبانا ما لَكَ لا تَأْمَنَّا عَلى‌ يُوسُفَ وَ إِنَّا لَهُ‌ لَناصِحُونَ‌ قالَ إِنِّي لَيَحْزُنُنِي أَنْ تَذْهَبُوا بِهِ وَ أَخافُ أَنْ يَأْكُلَهُ الذِّئْبُ وَ أَنْتُمْ عَنْهُ غافِلُونَ.

يوسف (12) 11 و 13

مقابله با گرگ‌

12. توان مقابله انسانهاى نيرومند با خطر گرگ:

قالُوا لَئِنْ أَكَلَهُ الذِّئْبُ وَ نَحْنُ عُصْبَةٌ إِنَّا إِذاً لَخاسِرُونَ.

يوسف (12) 14

13. يادآورى فرزندان يعقوب به پدرشان، به داشتن نيروى بدنى قوى و توان مقابله با گرگ:

قالوا يابانا ما لَكَ لا تَأمَنّا عَلى‌ يوسُفَ‌ ...* قالُوا لَئِنْ أَكَلَهُ الذِّئْبُ وَ نَحْنُ عُصْبَةٌ إِنَّا إِذاً لَخاسِرُونَ.

يوسف (12) 11 و 14

گرما

گرما، ضدّ سرما، و آن بر دو قسم است: 1. حرارتى كه بر اثر مواد گرمازا مثل خورشيد و آتش در هوا رخ مى‌دهد و بروز مى‌كند. 2. حرارتى كه در بدن انسان عارض مى‌شود و به وجود مى‌آيد، مثل گرماى شخص تب‌دار. [2] در اين مدخل از واژه‌هاى‌ «حرّ»، «دِفْ‌ء»، «تصطلون»، «نار» و بعضى جملات و آياتى كه مفهوم حرارت را مى‌رسانند، استفاده شده است.

ابزار گرما

1. آتش‌

1. راهى شدن موسى عليه السلام به كوه طور، براى آوردن آتش و استفاده از گرماى آن:

وَ هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ مُوسى‌ إِذْ رَأى‌ ناراً فَقالَ لِأَهْلِهِ امْكُثُوا إِنِّي آنَسْتُ ناراً لَعَلِّي آتِيكُمْ مِنْها بِقَبَسٍ أَوْ أَجِدُ عَلَى النَّارِ هُدىً.

طه (20) 9 و 10

إِذْ قالَ مُوسى‌ لِأَهْلِهِ إِنِّي آنَسْتُ ناراً سَآتِيكُمْ مِنْها بِخَبَرٍ أَوْ آتِيكُمْ بِشِهابٍ قَبَسٍ لَعَلَّكُمْ تَصْطَلُونَ.

نمل (27) 7

فَلَمَّا قَضى‌ مُوسَى الْأَجَلَ وَ سارَ بِأَهْلِهِ آنَسَ مِنْ‌

[1] . در قصّه يوسف عليه السلام آمده است: وقتى كه پيراهن يوسف عليه السلام را خون‌آلود كرده و پاره نكرده بودند، يعقوب عليه السلام گفت: چگونه است كه گرگ او را خورده ولى پيراهنش را ندريده است. (معالم‌التنزيل، بغوى، ج 2، ص 480؛ لباب‌التأويل، بغدادى، ج 2، ص 517)

[2] . مفردات، ص 224، «حرّ».