لَهُ مَقالِيدُ السَّماواتِ‌ ....

شورى (42) 12

3. خداوند، آگاه و مطّلع از كليدهاى آسمان:

لَهُ مَقالِيدُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشاءُ وَ يَقْدِرُ إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْ‌ءٍ عَلِيمٌ.

شورى (42) 12

كليد خانه‌

4. جواز استفاده كليدداران از خوراكيهاى موجود در منازل، بدون اجازه خواستن از صاحبان آن:

... وَ لا عَلَى الْأَعْرَجِ حَرَجٌ‌ ... وَ لا عَلى‌ أَنْفُسِكُمْ أَنْ تَأْكُلُوا مِنْ بُيُوتِكُمْ‌ ... أَوْ ما مَلَكْتُمْ مَفاتِحَهُ‌ [1] ...

نور (24) 61

5. سپردن كليد خانه به ديگران، منشأ جواز استفاده و خوردن از خوراكيهاى آن منزل:

... وَ لا عَلَى الْأَعْرَجِ حَرَجٌ‌ ... وَ لا عَلى‌ أَنْفُسِكُمْ أَنْ تَأْكُلُوا مِنْ بُيُوتِكُمْ‌ ... أَوْ ما مَلَكْتُمْ مَفاتِحَهُ‌ ....

نور (24) 61

كليددارى كعبه‌

6. كليددارى كعبه و توليت مسجدالحرام، شغلى مهم و افتخارآميز در جاهليّت:

إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلى‌ أَهْلِها [2] ...

نساء (4) 58

أَ جَعَلْتُمْ سِقايَةَ الْحاجِّ وَ عِمارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ كَمَنْ آمَنَ‌ [3] بِاللَّهِ‌ ...

توبه (9) 19

7. همسنگ قرار دادن آب‌دهى به حاجيان و كليددارى مسجدالحرام، با ايمان به خدا و آخرت و جهاد در راه خدا، كارى ظالمانه و مورد ملامت و سرزنش خداوند:

أَ جَعَلْتُمْ سِقايَةَ الْحاجِّ وَ عِمارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ كَمَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ جاهَدَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ لا يَسْتَوُونَ عِنْدَ اللَّهِ وَ اللَّهُ لا يَهْدِي الْقَوْمَ‌ [4] الظَّالِمِينَ.

توبه (9) 19

كليد زمين‌

8. زمين، همچون آسمانها، داراى كليدهاى متعدّد:

لَهُ مَقالِيدُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ‌ ....

زمر (39) 63

لَهُ مَقالِيدُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ‌ ....

شورى (42) 12

9. كليدهاى زمين، در اختيار خداوند:

لَهُ مَقالِيدُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ‌ ....

زمر (39) 63

[1] . «مفاتح» جمع «مفتاح» به معناى آنچه كه با آن چيزى‌گشوده شود. (مفردات، ص 622، «فتح»)

[2] . در شأن نزول آيه آمده: پيامبر صلى الله عليه و آله در روز فتح مكّه، كليد كعبه را از دست عثمان بن طلحه گرفت تا به عبّاس بدهد، آيه نازل شد و حضرت را مأمور كرد كليد را به عثمان برگرداند. (مجمع‌البيان، ج 3-/ 4، ص 99؛ الكشاف، ج 1، ص 523)

[3] . شأن نزول آيه مذكور را تفاخر عبّاس بن عبدالمطلب و طلحة بن شيبه بر سر كليددارى كعبه و سقايت حاجيان ذكر كرده‌اند. (مجمع‌البيان، ج 5-/ 6، ص 23)

[4] . گفته شده است: اين آيه شريفه درباره حمزه، على عليه السلام، جعفر، عبّاس و شيبه نازل شده است كه آنان [عبّاس و شيبه‌] به منصب آب‌رسانى به حاجيان و پرده‌دارى [كليددارى‌] كعبه افتخار مى‌كردند، پس خداوند- عزّوجلّ- اين آيه را نازل فرمود: آيا منصب آب‌رسانى به حاجيان و آباد كردن مسجدالحرام را با [عمل‌] كسى كه به خدا و روز قيامت ايمان آورد و در راه خدا جهاد كرد، همانند قرار داده‌ايد؟ آنان نزد خدا مساوى نيستند. (اسباب‌النزول، واحدى، ص 164؛ الكافى، ج 8، ص 204، ح 245؛ تفسير نورالثقلين، ج 2، ص 193، ح 78)