فَأَرْسِلْ مَعَنا أَخانا نَكْتَلْ وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُونَ‌ وَ لَمَّا فَتَحُوا مَتاعَهُمْ وَجَدُوا بِضاعَتَهُمْ رُدَّتْ إِلَيْهِمْ قالُوا يا أَبانا ما نَبْغِي هذِهِ بِضاعَتُنا رُدَّتْ إِلَيْنا وَ نَمِيرُ أَهْلَنا وَ نَحْفَظُ أَخانا وَ نَزْدادُ كَيْلَ بَعِيرٍ ذلِكَ كَيْلٌ يَسِيرٌ قالَ لَنْ أُرْسِلَهُ مَعَكُمْ حَتَّى تُؤْتُونِ مَوْثِقاً مِنَ اللَّهِ لَتَأْتُنَّنِي بِهِ إِلَّا أَنْ يُحاطَ بِكُمْ فَلَمَّا آتَوْهُ مَوْثِقَهُمْ قالَ اللَّهُ عَلى‌ ما نَقُولُ وَكِيلٌ.

يوسف (12) 63 و 65 و 66

11. كفالت و متعهّد شدن فرزندان يعقوب به يوسف عليه السلام جهت آوردن بنيامين به سوى آن حضرت:

وَ لَمَّا جَهَّزَهُمْ بِجَهازِهِمْ قالَ ائْتُونِي بِأَخٍ لَكُمْ مِنْ أَبِيكُمْ أَ لا تَرَوْنَ أَنِّي أُوفِي الْكَيْلَ وَ أَنَا خَيْرُ الْمُنْزِلِينَ‌ فَإِنْ لَمْ تَأْتُونِي بِهِ فَلا كَيْلَ لَكُمْ عِنْدِي وَ لا تَقْرَبُونِ‌ قالُوا سَنُراوِدُ عَنْهُ أَباهُ وَ إِنَّا لَفاعِلُونَ.

يوسف (12) 59-/ 61

كفر

كفر در لغت، پوشاندن چيزى است. بالاترين كفر، انكار يگانگى خدا، دين يا نبوّت است. كافر به صورت مطلق در مُنكر توحيد يا نبوّت يا دين و يا هر سه كاربرد دارد و گاهى به كسى گفته مى‌شود كه در احكام شريعت خللى وارد كرده و گناهى انجام داده است.

كافر به معناى پوشاننده و انكاركننده حق آمده و كفر، اعمّ از فسق است. به هر عمل زشت، كفر گفته مى‌شود، همان‌گونه كه هر كار پسنديده ايمان محسوب مى‌گردد. [1] در اين مدخل از مشتقّات‌ «كفر» و آيات‌ مربوط استفاده شده و مطلق كفر مورد نظر است و «كفران» كه در انكار نعمت بيشتر استعمال مى‌شود، در جايگاه خود مطرح شده است.

اهمّ عناوين: آثار كفر، توبه از كفر، دعوت به كفر، عوامل كفر و كافران.

آثار كفر

1. آبروريزى‌

1. كفر ورزى، سبب روسياهى و بى‌آبرويى در قيامت:

يَوْمَ تَبْيَضُّ وُجُوهٌ وَ تَسْوَدُّ وُجُوهٌ فَأَمَّا الَّذِينَ اسْوَدَّتْ وُجُوهُهُمْ أَ كَفَرْتُمْ بَعْدَ إِيمانِكُمْ‌ ....

آل‌عمران (3) 106

... وَ أَنَّ اللَّهَ مُخْزِي الْكافِرِينَ‌ [2].

توبه (9) 2

ثُمَّ يَوْمَ الْقِيامَةِ يُخْزِيهِمْ‌ ... إِنَّ الْخِزْيَ الْيَوْمَ وَ السُّوءَ عَلَى الْكافِرِينَ.

نحل (16) 27

2. كفرورزى، مايه ذلّت و آبروريزى در دنيا:

... أَ فَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْكِتابِ وَ تَكْفُرُونَ بِبَعْضٍ فَما جَزاءُ مَنْ يَفْعَلُ ذلِكَ مِنْكُمْ إِلَّا خِزْيٌ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا ....

بقره (2) 85

3. اصرار بر كفر، مايه رسوايى و بى‌آبرويى در دنيا:

يا أَيُّهَا الرَّسُولُ لا يَحْزُنْكَ الَّذِينَ يُسارِعُونَ فِي الْكُفْرِ ... أُولئِكَ‌ ... لَهُمْ فِي الدُّنْيا خِزْيٌ‌ ....

مائده (5) 41

نيز---) همين مدخل، آثار كفر، ذلّت‌

2. آسيب اقتصادى‌

4. كفر و غرور ناشى از داراييها، عامل آسيبهاى اقتصادى:

وَ دَخَلَ جَنَّتَهُ وَ هُوَ ظالِمٌ لِنَفْسِهِ قالَ ما أَظُنُّ أَنْ‌

[1] . مفردات، ص 714-/ 715، «كفر».

[2] . «مخزى الكافرين» به معناى قتل در دنيا و عذاب در قيامت است. (الكشاف، ج 2، ص 244)