قرآن، در اصل، مصدر [به معناى خواندن] است،
[1] برخى گفتهاند: قرآن اسم عَلَمِ غير مشتق و مختص به كلام خدا است و
همزه آن از حروف اصلى نيست [2] و برخى آن را مشتق از «قرن الشّىء بالشّىء» [پيوند زدن و افزودن
چيزى بر چيزى] دانستهاند، زيرا سورهها و آيات و حروف آن بر هم افزوده شده و
مقارنت دارند. [3] عدّهاى از كسانى كه قرآن را مهموز
دانستهاند آن را مصدر «قرأت» ذكر كردهاند كه در واقع «مقرؤ» [خوانده شده] را
قرآن [خواندن] ناميدهاند و جمعى ديگر آن را وصف و از مادّه «قرء» به معناى جمع
دانستهاند. [4] قرآن وحىنامه اعجازآميز الهى است كه
به زبان عربى، به عين الفاظ به وسيله فرشته امين وحى [جبرئيل] از جانب خداوند و
از لوح محفوظ، بر قلب و زبان پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله هم اجمالًا يك بار
و هم تفصيلًا در مدّت بيست و سه سال نازل شده و حضرت آن را بر گروهى از اصحاب خود
خوانده و كاتبان وحى [از ميان اصحاب] آن را با نظارت مستقيم و مستمرّ حضرت صلى
الله عليه و آله نوشتهاند و حافظان بسيار هم از ميان اصحاب آن را حفظ و به تواتر
نقل كردهاند. قرآن در عصر پيامبر صلى الله عليه و آله، مكتوب، ولى مدوّن نبوده و
بعدها از سوره فاتحه تا ناس در 114 سوره مدوّن گرديده و متن آن مقدّس، متواتر و
قطعىالصّدور است. [5]
در اين مدخل از واژههاى «ذكر»، «كتاب»، «قرآن» و آيات مربوطه استفاده شده است.
اهمّ عناوين: آسانى قرآن، اتقان قرآن، استماع قرآن، اسما و صفات
قرآن، اعراض از قرآن، افترا به قرآن، ايمان به قرآن، تبليغ قرآن، تعاليم قرآن،
تفكّر در قرآن، جاودانگى قرآن، حقّانيّت قرآن، كافران به قرآن، مصونيّت قرآن، مؤمنان
به قرآن، نزول قرآن، وحيانيّت قرآن.