324. قسم خداوند به فرشتگان تقسيم‌كننده امور، براى حتميّت پاداش عمل:

فَالْمُقَسِّماتِ أَمْراً إِنَّما تُوعَدُونَ لَصادِقٌ‌ وَ إِنَّ الدِّينَ لَواقِعٌ.

ذاريات (51) 4-/ 6

73. مؤمنان‌

325. قسم خداوند به مؤمنان شكنجه شده، براى اعلان لعن بر اصحاب اخدود:

وَ شاهِدٍ وَ مَشْهُودٍ قُتِلَ أَصْحابُ الْأُخْدُودِ النَّارِ ذاتِ الْوَقُودِ إِذْ هُمْ عَلَيْها قُعُودٌ وَ هُمْ عَلى‌ ما يَفْعَلُونَ بِالْمُؤْمِنِينَ شُهُودٌ. [1]

بروج (85) 3-/ 7

326. سوگند خداوند به مؤمنان تلاوتگر آيات الهى و قرآن كريم، براى اثبات يگانه بودن خداوند:

فَالزَّاجِراتِ زَجْراً فَالتَّالِياتِ ذِكْراً إِنَّ إِلهَكُمْ لَواحِدٌ. [2]

صافّات (37) 2-/ 4

327. قسم خداوند به مؤمنان صف بسته در جهاد، براى اثبات يگانه بودن خداوند:

وَ الصَّافَّاتِ صَفًّا إِنَّ إِلهَكُمْ لَواحِدٌ. [3]

صافّات (37) 1 و 4

74. ناظران قيامت‌

328. قسم خداوند به ناظران امور مشهود در قيامت، براى اعلان لعن و نفرين بر اصحاب اخدود:

وَ شاهِدٍ وَ مَشْهُودٍ قُتِلَ أَصْحابُ الْأُخْدُودِ.

بروج (85) 3 و 4

75. نامه عمل‌

329. قسم خداوند به نامه اعمال آدميان، جهت بيان حتميّت عذابهاى خدا:

وَ كِتابٍ مَسْطُورٍ إِنَّ عَذابَ رَبِّكَ لَواقِعٌ. [4]

طور (52) 2 و 7

76. نفس‌

--) همين مدخل، قسم خدا، موارد قسم خدا، انسان، روح‌

77. نماز

330. قسم خداوند به نماز، سوگندى مهم براى خردمندان:

وَ الشَّفْعِ وَ الْوَتْرِ وَ اللَّيْلِ إِذا يَسْرِ هَلْ فِي ذلِكَ قَسَمٌ لِذِي حِجْرٍ. [5]

فجر (89) 3-/ 5

331. سوگند خداوند به نماز عصر، جهت تأكيد بر خسران انسان:

وَ الْعَصْرِ إِنَّ الْإِنْسانَ لَفِي خُسْرٍ. [6]

عصر (103) 1 و 2

332. سوگند خداوند به نماز عصر، جهت تأكيد بر گرفتار نشدن مؤمنان به خسران و زيان، در صورت توصيه به حق و صبر:

وَ الْعَصْرِ إِنَّ الْإِنْسانَ لَفِي خُسْرٍ إِلَّا الَّذِينَ‌

[1] . «مشهود» قابليّت دارد كه بر شكنجه شدن آن مؤمنان‌شكنجه شده از جانب كافران تطبيق گردد. (الميزان، ج 20، ص 249)

[2] . بنا بر يك قول «تاليات» به معناى مؤمنان تلاوت‌كننده قرآن است. (مجمع‌البيان، ج 7-/ 8، ص 684)

[3] . بنا بر يك قول «صافات» گروهى از مؤمنان را گويند كه‌در نماز و جهاد صف بسته مى‌ايستند. (همان، ص 683)

[4] . بنا بر قولى، مقصود از «كتاب مسطور» نامه‌هاى اعمال‌است. (همان، ج 9-/ 10، ص 247؛ معالم‌التنزيل، بغوى، ج 4، ص 298)

[5] . در احتمالى، مراد از [شفع و وتر] نماز است كه هم زوج دارد و هم فرد و اين روايت ابن‌حصين از پيامبر صلى الله عليه و آله است. (مجمع‌البيان، ج 9-/ 10، ص 736؛ معالم‌التنزيل، بغوى، ج 5، ص 247)

[6] . بنا بر قولى، مقصود از «عصر» در اين سوره، نماز عصراست. (مجمع‌البيان، ج 9-/ 10، ص 815)