213. قسم خداوند به درياى سرشار از آب، درباره قطعى بودن عذاب پروردگار:

وَ الْبَحْرِ الْمَسْجُورِ إِنَّ عَذابَ رَبِّكَ لَواقِعٌ. [1]

طور (52) 6 و 7

26. ديدنى‌ها

214. سوگند خداوند به حقايق ديدنى، براى نزول قرآن به وسيله جبرئيل:

فَلا أُقْسِمُ بِما تُبْصِرُونَ‌ إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ‌ وَ ما هُوَ بِقَوْلِ شاعِرٍ قَلِيلًا ما تُؤْمِنُونَ‌ تَنْزِيلٌ مِنْ رَبِّ الْعالَمِينَ.

حاقّه (69) 38 و 40 و 41 و 43

27. روح‌

215. سوگند خداوند به نفس ملامتگر، براى اعلان احياى مردگان در قيامت:

وَ لا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ أَ يَحْسَبُ الْإِنْسانُ أَلَّنْ نَجْمَعَ عِظامَهُ‌ بَلى‌ قادِرِينَ عَلى‌ أَنْ نُسَوِّيَ بَنانَهُ.

قيامت (75) 2- 4

216. سوگند خداوند به روحهاى سبقت‌گيرنده به سوى بهشت:

فَالسَّابِقاتِ سَبْقاً. [2]

نازعات (79) 4

217. سوگند خداوند به روحهاى با نشاط، هنگام مرگ:

وَ النَّاشِطاتِ نَشْطاً. [3]

نازعات (79) 2

218. قسم خداوند به روح، براى بيان زيانكارى و تباهى گناهكاران:

وَ نَفْسٍ وَ ما سَوَّاها وَ قَدْ خابَ مَنْ دَسَّاها.

شمس (91) 7 و 10

219. قسم خداوند به روح، جهت تأكيد بر رستگارى اهل تزكيه:

وَ نَفْسٍ وَ ما سَوَّاها قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاها.

شمس (91) 7 و 9

28. روز

220. قسم خداوند به روز، درباره تفاوت فرجام انفاقگران با تقوا و بخيلان زراندوز:

وَ النَّهارِ إِذا تَجَلَّى‌ فَأَمَّا مَنْ أَعْطى‌ وَ اتَّقى‌ فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرى‌ وَ أَمَّا مَنْ بَخِلَ وَ اسْتَغْنى‌ فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْرى‌.

ليل (92) 2 و 5 و 7 و 8 و 10

221. قسم خداوند به روز، بر گوناگون بودن تلاشهاى انسان و شيوه‌ها و آثار آن:

وَ النَّهارِ إِذا تَجَلَّى‌ إِنَّ سَعْيَكُمْ لَشَتَّى.

ليل (92) 2 و 4

222. قسم خداوند به روز، در لحظه فروغ افكندن آن بر زمين:

وَ النَّهارِ إِذا جَلَّاها.

شمس (91) 3

223. قسم خداوند به روز، هنگام درخشان شدن آن:

وَ النَّهارِ إِذا تَجَلَّى.

ليل (92) 2

29. روزگار

224. قسم خداوند به روزگار، جهت تأكيد بر زيانكارى انسان:

وَ الْعَصْرِ إِنَّ الْإِنْسانَ لَفِي خُسْرٍ.

عصر (103) 1 و 2

[1] . «البحر المسجور» يعنى درياى پر شده. (مجمع‌البيان، ج 9-/ 10، ص 247)

[2] . از امام باقر عليه السلام درباره سخن خداوند «فالسّابقات سبقاً» روايت شده: مراد ارواح مؤمنان است كه به سوى بهشت [بر يكديگر] سبقت مى‌گيرند. (تفسير قمى، ج 2، ص 396، بحارالانوار، ج 7، ص 46، ح 28)

[3] . در احتمالى، مقصود از «والنّاشطات» ارواح مؤمنان است كه به هنگام مرگ به جهت ديدن بهشت با شادابى بدن را ترك مى‌كنند. (مجمع‌البيان، ج 1-/ 2، ص 652)