نيز--) همين مدخل، فديه اسيران، فديه در
بنىاسرائيل، فديه در طلاق، فديه در قيامت
فراموشى
فراموشى در عربى، معادل نسيان است و به معناى از يادرفتگى، حالت
فراموشكار، [2] غفلت انسان از چيزى است كه قبلًا آن
را به ياد داشته است. اين فراموشى گاهى به صورت طبيعى است، همانند آيه 61 سوره كهف
(18): «نسيا حوتهما» و گاهى بر اثر اعراض و توجه و اشتغال به امور مادى و دنيايى
است كه انسان را از وظيفهاى كه خداوند به آن يادآور شده بود باز مىدارد، چنانكه
در آيه شريفه 57 كهف (18) آمده است: «فاعرض عنها و نسى ما قدّمت يداه». آنچه از
آيات، بيانگر مذمّت و يا مؤاخذه بر فراموشى است در رابطه با جهت دوم است. [3] در اين مدخل از واژه «نسى» و سياق
بعضى آيات استفاده شده است.
اهمّ عناوين: حكم فراموشى، فراموشكاران، فراموشى انسان، فراموشى خدا.
آرزوى فراموشى
1. مريم عليها السلام آرزوكننده فراموشى خويش از اذهان (مردم)، هنگام
زايمان:
فَحَمَلَتْهُ فَانْتَبَذَتْ بِهِ مَكاناً قَصِيًّا فَأَجاءَهَا
الْمَخاضُ إِلى جِذْعِ النَّخْلَةِ قالَتْ يا لَيْتَنِي مِتُّ قَبْلَ هذا وَ
كُنْتُ نَسْياً مَنْسِيًّا.
مريم (19) 22 و 23
ادّعاى فراموشى
2. ادّعاى دروغين سامرى در مورد فراموشى موسى عليه السلام نسبت به
پروردگار، در پى معرّفى گوساله به جاى خداى بنىاسرائيل و موسى عليه السلام:
[1] . ذبيح، اسماعيل عليه السلام بود كه جبرئيل قوچى را با
عنوانفدا به جاى ذبح آن حضرت از نزد خداى سبحان آورد. (الميزان، ج 17، ص 153؛
التفسير المنير، ج 23، ص 122 و 127)
[4] . بنا بر احتمالى، مقصود از «نسى» موسى عليه السلام است كه
خداوند از زبان سامرى نقل مىكند كه آن حضرت پروردگار خود را فراموش نموده است.
(جامعالبيان، ج 9، جزء 16، ص 250-/ 251)