امداد الهى در غار

5. نصرت و يارى خداوند به محمّد صلى الله عليه و آله در غار ثور، هنگام هجرت از مكّه:

... فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُوا ... إِذْ هُما فِي الْغارِ ... وَ أَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَمْ تَرَوْها ... [1]

توبه (9) 40

پناه به غار

6. غار، پناهگاه طبيعى، براى حفاظت انسان:

وَ اللَّهُ جَعَلَ لَكُمْ‌ ... مِنَ الْجِبالِ أَكْناناً ... [2]

نحل (16) 81

... فَأْوُوا إِلَى الْكَهْفِ‌ ... وَ يُهَيِّئْ لَكُمْ مِنْ أَمْرِكُمْ مِرفَقاً.

كهف (18) 16

7. پناهنده شدن اصحاب كهف و جوانمردان مؤمن به غار، در پى فرار از بت‌پرستان ديارشان:

أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحابَ الْكَهْفِ‌ ... إِذْ أَوَى الْفِتْيَةُ إِلَى الْكَهْفِ‌ .... إِنَّهُمْ فِتْيَةٌ آمَنُوا بِرَبِّهِمْ‌ ... وَ إِذِ اعْتَزَلْتُمُوهُمْ وَ ما يَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ فَأْوُوا إِلَى الْكَهْفِ‌ ....

كهف (18) 9 و 10 و 13 و 16

8. پناه بردن محمّد صلى الله عليه و آله همراه ابوبكر به غار، هنگام هجرت از مكّه به مدينه:

إِلَّا تَنْصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُوا ثانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُما فِي الْغارِ ... [3]

توبه (9) 40

9. بهره‌مندى اصحاب كهف از رحمت الهى، در پى اعلام يكتاپرستى خود و پناه بردن به غار:

أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحابَ الْكَهْفِ‌ ... وَ إِذِ اعْتَزَلْتُمُوهُمْ وَ ما يَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ فَأْوُوا إِلَى الْكَهْفِ يَنْشُرْ لَكُمْ رَبُّكُمْ مِنْ رَحْمَتِهِ وَ يُهَيِّئْ لَكُمْ مِنْ أَمْرِكُمْ مِرفَقاً.

كهف (18) 9 و 16

10. دلدارى پيامبر صلى الله عليه و آله به ابوبكر، پس از پناه بردن به غار و اضطراب وى:

إِلَّا تَنْصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُوا ثانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُما فِي الْغارِ إِذْ يَقُولُ لِصاحِبِهِ لا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنا ....

توبه (9) 40

محمّد صلى الله عليه و آله در غار

--) همين مدخل، پناه بردن به غار و غار ثور

نعمت غار

11. وجود غار در كوهستانها و پناه گرفتن انسانها در آن، نعمتى قابل شكرگزارى:

وَ اللَّهُ‌ ... وَ جَعَلَ لَكُمْ مِنَ الْجِبالِ أَكْناناً ... كَذلِكَ يُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تُسْلِمُونَ. [4]

نحل (16) 81

12. توجّه به نعمت غار در كوه و منفعت آن براى انسان، زمينه فرمانبردارى و اطاعت از خدا:

وَ اللَّهُ‌ ... وَ جَعَلَ لَكُمْ مِنَ الْجِبالِ أَكْناناً ... كَذلِكَ‌

[1] . ضمير مفعولى در «نَصَرَهُ» به محمّد صلى الله عليه و آله برمى‌گردد و منظور از غار، غار ثور است. (مجمع‌البيان، ج 5-/ 6، ص 48)

[2] . «اكنان» جمع «كنّ» و مقصود از آن غارها و شكافهاى‌موجود در كوهها است كه انسانها به آنجا پناه مى‌برند. (مجمع‌البيان، ج 5-/ 6، ص 582؛ الكشاف، ج 2، ص 625)

[3] . اين آيه، درباره پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله و ابوبكر است كه به غارثور به هنگام هجرت از مكّه پناهنده شدند. (الكشاف، ج 2، ص 272؛ انوارالتنزيل، البيضاوى، ج 2، ص 184)

[4] . مراد از «اكنان» در آيه، غار است. (مجمع‌البيان، ج 5-/ 6، ص 852)