ص (38)؛ 1، 5، 37، زمر (39)؛ 2، 8، 42، غافر (40)؛ 12، 41، فصلّت (41)؛ 3، 19، شورى (42)؛ 9، زخرف (43)؛ 42، 49، دخان (44)؛ 2، 37، جاثيه (45)؛ 2، احقاف (46)؛ 3، 7، 19، فتح (48)؛ 42، قمر (54)؛ 1، 25، حديد (57)؛ 21، مجادله (58)؛ 1، 23، 24، حشر (59)؛ 5، ممتحنه (60)؛ 1، صف (61)؛ 1، 3، جمعه (62)؛ 18، تغابن (64)، 2، ملك (67)؛ 8 بروج (85).

عزيز مصر

در قرآن كريم، به نام عزيز مصر تصريح نشده است.

از ظاهر عبارات قرآن بر مى‌آيد كه در آن عصر [زمان يوسف عليه السلام‌] به نخست وزير يا بزرگ وزيران يا صدر اعظم پادشاه زمان، «عزيز» گفته مى‌شد. اسم عزيز مصر «فوطيفار بن رويحب» بوده است، گرچه اسامى ديگر نيز گفته‌اند. او رئيس‌الوزراى مصر در عهد پادشاهى «ريان بن وليد عماليقى» بوده است. [1] در اين‌ مدخل از واژه‌هاى‌ «العزيز»، «سيّدها» و «الّذى اشتراه من مصر» و سياق برخى آيات استفاده شده است.

احسان عزيز مصر

1. احسان عزيز مصر به يوسف عليه السلام:

وَ راوَدَتْهُ الَّتِي هُوَ فِي بَيْتِها عَنْ نَفْسِهِ وَ غَلَّقَتِ الْأَبْوابَ وَ قالَتْ هَيْتَ لَكَ قالَ مَعاذَ اللَّهِ إِنَّهُ رَبِّي أَحْسَنَ مَثْوايَ‌ ... [2]

يوسف (12) 23

2. يوسف عليه السلام، قدردان احسان عزيز مصر به خود:

وَ راوَدَتْهُ الَّتِي هُوَ فِي بَيْتِها عَنْ نَفْسِهِ وَ غَلَّقَتِ الْأَبْوابَ وَ قالَتْ هَيْتَ لَكَ قالَ مَعاذَ اللَّهِ إِنَّهُ رَبِّي أَحْسَنَ مَثْوايَ‌ ....

يوسف (12) 23

اقرار عزيز مصر

3. اقرار ضمنى عزيز مصر به برائت يوسف عليه السلام و مقصّر بودن همسر خود:

وَ اسْتَبَقَا الْبابَ وَ قَدَّتْ قَمِيصَهُ مِنْ دُبُرٍ وَ أَلْفَيا سَيِّدَها لَدَى الْبابِ‌ ... فَلَمَّا رَأى‌ قَمِيصَهُ قُدَّ مِنْ دُبُرٍ قالَ إِنَّهُ مِنْ كَيْدِكُنَّ إِنَّ كَيْدَكُنَّ عَظِيمٌ‌ يُوسُفُ أَعْرِضْ عَنْ هذا وَ اسْتَغْفِرِي لِذَنْبِكِ إِنَّكِ كُنْتِ مِنَ الْخاطِئِينَ.

يوسف (12) 25 و 28 و 29

تفحّص عزيز مصر

4. بررسى ماجراى يوسف عليه السلام و زليخا از سوى عزيز مصر و كشف بى‌گناهى يوسف عليه السلام با مشاهده پارگى پيراهن وى، از پشت:

قالَ هِيَ راوَدَتْنِي عَنْ نَفْسِي وَ شَهِدَ شاهِدٌ مِنْ أَهْلِها إِنْ كانَ قَمِيصُهُ قُدَّ مِنْ قُبُلٍ فَصَدَقَتْ وَ هُوَ مِنَ الْكاذِبِينَ‌ وَ إِنْ كانَ قَمِيصُهُ قُدَّ مِنْ دُبُرٍ فَكَذَبَتْ وَ هُوَ مِنَ الصَّادِقِينَ‌ فَلَمَّا رَأى‌ قَمِيصَهُ قُدَّ مِنْ دُبُرٍ قالَ إِنَّهُ مِنْ كَيْدِكُنَّ إِنَّ كَيْدَكُنَّ عَظِيمٌ.

يوسف (12) 26-/ 28

[1] . دانشنامه قرآن، خرمشاهى، ج 2، ص 1456؛ اعلام‌القرآن، شبسترى، ص 666

[2] . از ديدگاه بيشتر مفسّران، مرجع ضمير «إنّه» همسر زليخا عزيز مصر است. (مجمع‌البيان، ج 5-/ 6، ص 341)