ذُو الْعَرْشِ الْمَجِيدُ فَعَّالٌ لِما يُرِيدُ.

بروج (85) 15 و 16

60. عرش الهى، سرچشمه فيض‌بخش جهان هستى:

... رَبُّ الْعَرْشِ الْكَرِيمِ. [1]

مؤمنون (23) 116

61. عرش الهى، سرچشمه كمال و اقتدار خداوند:

ذُو الْعَرْشِ الْمَجِيدُ. [2]

بروج (85) 15

نورانيّت عرش‌

--) همين مدخل، خلقت عرش‌

وسعت عرش‌

62. تمامى عالم شهود، عرش خداوند و تحت ربوبيّت او:

سُبْحانَ رَبِّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ رَبِّ الْعَرْشِ‌ ... [3]

زخرف (43) 82

63. عرش، حقيقتى فراتر و فراگيرتر از آسمانها و زمين:

سُبْحانَ رَبِّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ رَبِّ الْعَرْشِ عَمَّا يَصِفُونَ. [4]

زخرف (43) 82

عرض‌

--) آبرو

عرف‌

عُرف، در لغت به معناى رمل مرتفع‌ [5] و در اصطلاح‌ به معناى عادت و آنچه كه ميان مردم به نحو مستمرّ و مقتضاى عقول آنها جريان دارد، است. [6] در اين‌ مدخل از واژه‌هاى‌ «عرف»، «معروف» و آياتى كه در آنها تشخيص خوب و بد را با طرح سؤال و مانند آن به مخاطب (عرف) واگذار كرده است، استفاده شده است.

اهمّ عناوين: ارزشهاى عرفى، رجوع به عرف، ملاكهاى عرفى در احكام.

ارزشهاى عرفى‌

دعوت به ارزشهاى عرفى‌

1. دعوت به امور و ارزشهاى عقلايى و عرفى، از وظايف پيامبر صلى الله عليه و آله:

الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْأُمِّيَ‌ ... يَأْمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوفِ‌ ... [7]

اعراف (7) 157

خُذِ الْعَفْوَ وَ أْمُرْ بِالْعُرْفِ‌ ....

اعراف (7) 199

2. دعوت به ارزشهاى عرف‌پسند، از وظايف مؤمنان:

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ... وَ لْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ

[1] . از معانى «كريم» عطابخشى بسيار است، بنابراين وصف عرش به كريم، بيانگر برداشت ياد شده مى‌باشد. (مجمع‌البيان، ج 7-/ 8، ص 193)

[2] . «مجد» به معناى كمال، علوّ و اقتدار خداوند است. (مجمع‌البيان، ج 9-/ 10، ص 319)

[3] . بنا بر اينكه «ربّ العرش» عطف بيان باشد، مقصود از آسمانها و زمين، مجموع عالم شهود است و آن تخت پادشاهى و عرش خداى سبحان است كه در تحت تدبير او است و تدبير، از شئون عرش ملك او است. (الميزان، ج 18، ص 126)

[4] . «ربّ العرش» مى‌تواند ذكر عام بعد از خاص باشد، يعنى ربوبيّت او بر عرش، ربوبيّت او بر همه آسمانها و زمين است؛ يا به تعبير ديگر، ربوبيّت او بر عرش، ربوبيّت او بر همه خلق است. (الميزان، ج 18، ص 126)

[5] . لسان‌العرب، ج 9، ص 158، «عرف»

[6] . التّعريفات، جرجانى، ص 193، «العُرف»

[7] . مقصود از «معروف» مى‌تواند امور پسنديده نزد عرف و عقلا باشد. (مجمع‌البيان، ج 1-/ 2، ص 807؛ ج 3-/ 4، ص 750)