جَسَداً لَهُ خُوارٌ أَ لَمْ يَرَوْا أَنَّهُ لا يُكَلِّمُهُمْ وَ لا يَهْدِيهِمْ سَبِيلًا اتَّخَذُوهُ وَ كانُوا ظالِمِينَ‌ وَ لَمَّا رَجَعَ مُوسى‌ إِلى‌ قَوْمِهِ غَضْبانَ أَسِفاً قالَ بِئْسَما خَلَفْتُمُونِي مِنْ بَعْدِي أَ عَجِلْتُمْ أَمْرَ رَبِّكُمْ وَ أَلْقَى الْأَلْواحَ وَ أَخَذَ بِرَأْسِ أَخِيهِ يَجُرُّهُ إِلَيْهِ قالَ ابْنَ أُمَّ إِنَّ الْقَوْمَ اسْتَضْعَفُونِي‌ ....

اعراف (7) 148 و 150

107. ترس از قتل و كشته شدن، عذر هارون عليه السلام، در ممانعت نكردن از گوساله‌پرستى بنى‌اسرائيل:

وَ اتَّخَذَ قَوْمُ مُوسى‌ مِنْ بَعْدِهِ مِنْ حُلِيِّهِمْ عِجْلًا جَسَداً لَهُ خُوارٌ أَ لَمْ يَرَوْا أَنَّهُ لا يُكَلِّمُهُمْ وَ لا يَهْدِيهِمْ سَبِيلًا اتَّخَذُوهُ وَ كانُوا ظالِمِينَ‌ وَ لَمَّا رَجَعَ مُوسى‌ إِلى‌ قَوْمِهِ غَضْبانَ أَسِفاً قالَ بِئْسَما خَلَفْتُمُونِي مِنْ بَعْدِي أَ عَجِلْتُمْ أَمْرَ رَبِّكُمْ وَ أَلْقَى الْأَلْواحَ وَ أَخَذَ بِرَأْسِ أَخِيهِ يَجُرُّهُ إِلَيْهِ قالَ ابْنَ أُمَّ إِنَّ الْقَوْمَ اسْتَضْعَفُونِي وَ كادُوا يَقْتُلُونَنِي‌ ....

اعراف (7) 148 و 150

108. حفظ وحدت و ترس از تفرقه بنى‌اسرائيل، عذر هارون عليه السلام براى موسى عليه السلام، در ترك اقدام عليه گوساله‌پرستان:

قالُوا لَنْ نَبْرَحَ عَلَيْهِ عاكِفِينَ حَتَّى يَرْجِعَ إِلَيْنا مُوسى‌ قالَ يا هارُونُ ما مَنَعَكَ إِذْ رَأَيْتَهُمْ ضَلُّوا قالَ يَا بْنَ أُمَّ لا تَأْخُذْ بِلِحْيَتِي وَ لا بِرَأْسِي إِنِّي خَشِيتُ أَنْ تَقُولَ فَرَّقْتَ بَيْنَ بَنِي إِسْرائِيلَ وَ لَمْ تَرْقُبْ قَوْلِي.

طه (20) 91 و 92 و 94

عذر هدهد

109. دليل روشن هدهد براى غيبت خود، عذرى مقبول براى او، در نظر سليمان عليه السلام:

وَ حُشِرَ لِسُلَيْمانَ جُنُودُهُ‌ ... وَ تَفَقَّدَ الطَّيْرَ فَقالَ ما لِيَ لا أَرَى الْهُدْهُدَ أَمْ كانَ مِنَ الْغائِبِينَ‌ لَأُعَذِّبَنَّهُ عَذاباً شَدِيداً أَوْ لَأَذْبَحَنَّهُ أَوْ لَيَأْتِيَنِّي بِسُلْطانٍ مُبِينٍ.

نمل (27) 17 و 20 و 21

قطع عذر

--) اتمام‌حجّت‌

عرب‌

لفظ عرب در اصل به قومى اطلاق مى‌شده كه چند صفت را دارا بودند: زبان آنان عربى بود، از فرزندان عرب بودند و خانه‌هاى آنان در جزيرةالعرب بود. [1] عربها از قديم بين امّتها به شيوايى در كلام و فصاحت در گفتار و بلاغت در زبان مشهور بودند. [2] بازگشت‌ تمامى عربها به سه تيره است: 1. عدنان؛ 2. قحطان؛ 3. قُضاعه. امّا عدنانيّون از فرزندان اسماعيل عليه السلام هستند و در قحطان گرچه اختلاف است امّا گفته شده، آنها از فرزندان سام بن نوح هستند و قضاعه يا از فرزندان قعد بن عدنان يا مالك بن حمير مى‌باشند. [3] طبقات عرب را مى‌شود در چهار طبقه خلاصه كرد: 1.

عرب عاربه؛ 2. عرب مستعربه؛ 3. عرب تابعه‌ [قضاعه، قحطان و عدنان‌]؛ 4. عرب مستعجمه. [4] از بين تمامى قبايل عرب، قريش برگزيده و از بين آنان پيامبر صلى الله عليه و آله انتخاب شد. طبق آيه شريفه «و ما أرسلنا من رسول الّا بلسان قومه» (ابراهيم (14) 4) لغت قريش‌

[1] . بلوغ الارب فى معرفة احوال العرب، ج 1، ص 11

[2] . بلوغ الارب فى معرفة احوال العرب، ج 1، ص 8

[3] . جمهرة انساب‌العرب، ص 7-/ 8

[4] . بلوغ الارب فى معرفة احوال العرب، ج 1، ص 9