responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : مرکز فرهنگ و معارف قرآن    جلد : 20  صفحه : 189

عدىّ بن حاتم‌

عدىّ بن حاتم بن عبداللّه، در سالهاى آخر هجرت پيامبر صلى الله عليه و آله از كيش نصرانيّت به اسلام درآمد. [1] برخى‌ مفسّران، آيه 4 مائده (5) را در پى سؤال عدىّ بن حاتم از پيامبر صلى الله عليه و آله از حكم صيد به وسيله سگ تعليم ديده دانسته‌اند كه با نزول آيه، حكم شكار با صيد بيان شد. [2]

عدىّ بن ربيعه‌

عدىّ بن ربيعة بن عبدالعزّى‌ از قريش و تيره عبدمناف بود. گويند: او در فتح مكّه به رسول خدا صلى الله عليه و آله ايمان آورد. [3] برخى مفسّران، مقصود از «انسان» در آيه‌ 3 قيامت (75) را وى دانسته‌اند كه ضمن انكار معاد، جمع‌آورى استخوانهاى پوسيده و احياى دوباره آن را امرى ناممكن مى‌دانست. [4]

عذاب‌

عذاب به معناى مجازات و عقوبت‌ [5] و نيز به معناى‌ ايجاد درد شديد است. [6] در اصل ريشه لغوى عذاب‌ اختلاف است. برخى آن را از «عَذْب» دانسته كه بنابراين «عَذّبتُه» يعنى لذّت زندگى را از او گرفتم و برخى گفته‌اند: اصل تعذيب، زياد زدن با انتها و بند شلّاق است. [7] گفتنى است كه عقوبتهاى مجرمانى‌ مانند دزد، زناكار و ... در مدخل كيفر بحث خواهد شد.

در اين مدخل، از واژه‌هاى‌ «بأس»، «وبال»، «جزاء»، «عذاب»، «عقاب» و مشتقّات برخى از آنها و الفاظ و جملات با معانى مشابه استفاده شده است.

اهمّ عناوين: آثار عذاب، انواع عذاب، مصونيّت از عذاب و موجبات عذاب.

آثار عذاب‌

1. آرزو

1. آرزوى رعايت تقوا و نيكوكارى از آثار گرفتارى به عذاب الهى:

وَ أَنِيبُوا إِلى‌ رَبِّكُمْ وَ أَسْلِمُوا لَهُ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَكُمُ الْعَذابُ ثُمَّ لا تُنْصَرُونَ‌ وَ اتَّبِعُوا أَحْسَنَ ما أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَكُمُ الْعَذابُ بَغْتَةً وَ أَنْتُمْ لا تَشْعُرُونَ‌ أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يا حَسْرَتى‌ عَلى‌ ما فَرَّطْتُ فِي جَنْبِ اللَّهِ وَ إِنْ كُنْتُ لَمِنَ السَّاخِرِينَ‌ أَوْ تَقُولَ لَوْ أَنَّ اللَّهَ هَدانِي لَكُنْتُ مِنَ الْمُتَّقِينَ‌ أَوْ تَقُولَ حِينَ تَرَى الْعَذابَ لَوْ أَنَّ لِي كَرَّةً فَأَكُونَ مِنَ الْمُحْسِنِينَ.

زمر (39) 54-/ 58


[1] . اسدالغابه، ج 4، ص 8

[2] . مجمع‌البيان، ج 3-/ 4، ص 248؛ اسباب‌النّزول، واحدى، ص 157؛ معالم‌التنزيل، بغوى، ج 2، ص 8

[3] . اسدالغابه، ج 4، ص 10

[4] . الكشاف، ج 4، ص 659؛ اسباب‌النزول، واحدى، ص 383؛ تفسير التحرير والتنوير، ج 14، جزء 29، ص 339

[5] . لسان‌العرب، ج 9، ص 101

[6] . مفردات، ص 554، «عذب»

[7] . مفردات، ص 555، «عذب»

نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : مرکز فرهنگ و معارف قرآن    جلد : 20  صفحه : 189
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست