لقد منّ اللّه على المؤمنين إذ بعث فيهم رسولًا مّن أنفسهم يتلوا عليهم ءايته ويزكّيهم ويعلّمهم الكتب والحكمة وإن كانوا من قبل لفى ضلل مّبين.

آل‌عمران (3) 164

هو الّذى بعث فى الأمّيّين رسولا مّنهم يتلوا عليهم ءايته ويزكّيهم ويعلّمهم الكتب والحكمة وإن كانوا من قبل لفى ضلل مّبين.

جمعه (62) 2

97) تقدم و اولويت مربّيان اخلاق، در انجام امور اخلاقى بر ديگران:

أتأمرون النّاس بالبرّ وتنسون أنفسكم وأنتم تتلون الكتب أفلا تعقلون.

بقره (2) 44

98) نقش مؤثّر مربّيان اخلاق در بازداشتنِ مردم از رذايل:

لولا ينههم الرّبَّنيّون والأحبار عن قولهم الإثم وأكلهم السّحت لبئس ما كانوا يصنعون.

مائده (5) 63

اخلال‌گرى---) فتنه‌

اخْنَس بن شَريق‌

اخنس بن شريق، ابوثعلبه از قبيله ثقيف و از سران شرك است. [1] برخى مفسّران، نزول آيات 204 و 205 بقره (2) را درباره سوزاندن مزارع و پى كردن چهارپايان مسلمانان به وسيله وى، [2] آيه 33 انعام (6) [3] و 5 هود (11) را درباره تكذيب پيامبر (ص)، [4] از سوى او آيات 6 تا 8 ص (38) را در زمينه گفتار وى با ابوطالب در مورد بازداشتن رسول خدا از دعوت خويش‌ [5] و آيات 1 تا 4 همزه (104) را درباره دل‌خوشى وى به جمع‌آورى مال‌ [6] دانسته‌اند. گفته شده: آيات 8 حج (22)، [7] 31 زخرف (43) [8]، 8 تا 16 قلم (68) نيز [9] در شأن وى و هم‌فكرانش فرود آمده است.

اخوان الشياطين---) شيطان‌

اخوّت‌

اخوّت مصدر «أخ» و به معناى برادرى، دوستى و مصاحبت آمده است. [10] معناى اصلى و حقيقى «أخ»

[1] سيره ابن‌هشام، ج 1، ص 282؛ اسدالغابه، ج 1، ص 166.

[2] جامع‌البيان، مج 2، ج 2، ص 425؛ اسباب‌النّزول، واحدى، ص 59.

[3] جامع‌البيان، مج 5، ج 7، ص 240؛ اسباب‌النّزول، واحدى، ص 177 و 178.

[4] اسباب‌النّزول، واحدى، ص 222؛ مجمع‌البيان، ج 5- 6، ص 216.

[5] غررالتبيان، ص 446.

[6] روح‌المعانى، مج 16، ج 30، ص 414.

[7] تفسير مبهمات القرآن، ج 2، ص 232.

[8] الاشتقاق، ص 305.

[9] جامع‌البيان، مج 14، ج 29، ص 29- 32؛ مجمع‌البيان، ج 9- 10، ص 501 و 502.

[10] لسان‌العرب؛ الميزان، ج 19، ص 211.