responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : مرکز فرهنگ و معارف قرآن    جلد : 2  صفحه : 48

ابتلا---) امتحان‌

ابر

ابر توده و اجتماع ذرات بخار آب‌ [1] است كه از آن در قرآن با واژه‌هايى مانند «سَحاب»، «غمام»، «مُزْن» ياد شده است؛ چنانكه از برخى كلمات در موارد خاص مانند «سماء»، «ظُلّة»، «مُعْصرات» و «عارض» و «صَيّب» نيز مى‌توان معناى ابر را استفاده كرد.

اهمّ عناوين: ابر عذاب، ابر و باد، ابرها در آستانه قيامت، ابرهاى باران‌زا، پيدايش ابرها، حركت ابرها، نقش ابرها.

ابر از آيات خدا---) آيات خدا، آيات آفاقى، ابرها

ابر سايه‌افكن‌

1) منّت خدا بر بنى‌اسرائيل با فرستادن ابر سايه‌گستر بر آنان:

وإذ قلتم يموسى‌ لن نّؤمن لك حتّى‌ نرى اللّه جهرة فأخذتكم الصَّعقة وأنتم تنظرون‌* و ظلّلنا عليكم الغمام.

بقره (2) 55 و 57

... وأوحينآ إلى‌ موسى‌ إذ استسقه قومه ... وظلّلنا عليهم الغمم.

اعراف (7) 160

ابر عذاب‌

2) عذاب كردن اصحاب ايكه (قوم شعيب) با ابر:

كذّب أصحب ليكة المرسلين‌* إذ قال لهم شعيب ألاتتّقون‌* فكذّبوه فأخذهم عذاب يوم الظّلّة .... [2]

شعراء (26) 176 و 177 و 189

3) توده‌هاى ابرگونه، حامل عذاب الهى براى قوم عاد:

واذكر أخا عاد إذ أنذر قومه بالأحقاف ... ألّاتعبدوا إلّااللّه إنّى أخاف عليكم عذاب يوم عظيم‌* فلمّا رأوه عارضا مّستقبل أوديتهم قالوا هذا عارض مّمطرنا بل هو ما استعجلتم به ريح فيها عذاب أليم. [3]

احقاف (46) 21 و 24

4) تهديد پيروان شيطان به عذاب الهى و نابودى آنان با قطعه‌هايى از ابر:

يأيّها الّذين ءامنوا ... و لا تتّبعوا خطوت الشّيطن إنّه لكم عدوٌّ مّبين‌* فإن زللتم مّن بعد ما جاءتكم البيّنت فاعلموا أنّ اللّه عزيز حكيم‌* هل ينظرون إلّاأن يأتيهم اللَّه فى ظلل مّن الغمام والملئكة وقضى الأمر .... [4]

بقره (2) 208- 210

ابر و باد

5) باد، عامل فشرده‌شدن ابرها ونزول باران در پى آن:

وأنزلنا من المعصرت ماء ثجّاجا. [5]

نباء (78) 14


[1] فرهنگ فارسى معين.

[2] «ظلّة» به معناى ابر سايه‌انداز است و بيشتر در موارد ناخوشايند بكار مى‌رود. (مفردات راغب)

[3] عارض در اين‌جا به معناى ابر است. (مفردات راغب)

[4] در جمله «هل ينظرون» دو احتمال وجود دارد: 1. تهديد پيروان شيطان به عذاب؛ 2. انتظار آنان براى فرود آمدن خداوند و ملائكه در قالب جسمانى نزد آنان. برداشت، بنا بر احتمال اوّل است. «ظُلل» جمع «ظُلة» به معناى ابر سايه‌انداز است و بيش‌تر در امور ناخوشايند به كار مى‌رود. (مفردات راغب)

[5] «معصرات» احتمال دارد اشاره به ابرها باشد كه بر اثر فشار به يك‌ديگر، بارندگى را در پى دارند و احتمال دارد اشاره به بادها باشد كه عامل فشار بر ابرها هستند و در نتيجه سبب نزول باران مى‌شوند، در اين صورت، «من» به معناى «باء»، و برداشت، براساس همين احتمال دوم است. (الكشّاف، ذيل آيه)

نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : مرکز فرهنگ و معارف قرآن    جلد : 2  صفحه : 48
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست