5. دشمنى‌

7) دشمنى و ستيز اهل‌كتاب با يك‌ديگر، به دليل اختلاف در كتاب آسمانى خود:

ذلك بأنّ اللّه نزّل الكتب بالحقّ وإنّ الّذين اختلفوا فى الكتب لفى شقاق بعيد. [1]

بقره (2) 176

6. ذلّت‌

38. اختلاف و نزاع، باعث خفّت و ذلّت در دنيا:

وإذ أخذنا ميثق بنى إسرءيل لاتعبدون إلّااللَّه ... ثمّ تولّيتم إلّاقليلا مّنكم وأنتم مّعرضون‌* وإذ أخذنا ميثقكم لاتسفكون دماءكم ولاتخرجون أنفسكم مّن ديركم ثمّ أقررتم وأنتم تشهدون‌* ... فما جزاء من يفعل ذلك منهم الّا خزىٌ فى الحيؤة الدنيا .... [2]

بقره (2) 83- 85

7. سستى‌

9) بروز سستى مؤمنان در پيكار با دشمنان، بر اثر اختلاف و نزاع با يك‌ديگر:

يأيّها الّذين ءامنوا إذا لقيتم فئةً فاثبتوا ...* وأطيعوا اللّه ورسوله ولاتنزعوا فتفشلوا وتذهب ريحكم ....

انفال (8) 45 و 46

8. شكست‌

10) شكست مسلمانان در غزوه احد، بر اثر سستى و اختلاف در امر جنگ:

ولقد صدقكم اللّه وعده إذ تحسّونهم بإذنه حتّى‌ إذا فشلتم وتنزعتم فى الأمر .... [3]

آل‌عمران (3) 152

9. گمراهى‌

11) گمراهى و فاصله گرفتن از راه خدا، نتيجه تفرقه و پيروى از راه‌هاى گوناگون:

وأنَّ هذا صرطى مستقيما فاتّبعوه ولاتتّبعوا السّبل فتفرّق بكم عن سبيله ....

انعام (6) 153

اجتناب از اختلاف---) همين مدخل، سرزنش اختلاف‌

اختلاف آگاهانه---) همين مدخل، اختلاف پس از آگاهى‌

اختلاف احزاب‌

12) وجود اختلاف ميان احزاب و پيروان اديان:

فاختلف الأحزاب من بينهم فويل لّلّذين كفروا من مّشهد يوم عظيم.

مريم (19) 37

فتقطّعوا أمرهم بينهم زبرا كلّ حزب بما لديهم فرحون.

مؤمنون (23) 53

من الّذين فرّقوا دينهم وكانوا شيعا كلّ حزب بما لديهم فرحون.

روم (30) 32

فاختلف الأحزاب من بينهم فويل لّلّذين ظلموا من عذاب يوم أليم.

زخرف (43) 65

اختلاف اصحاب سبت‌

13) اختلاف نظر يهوديان ايله (اصحاب سبت) درباره صيد ماهى در روز شنبه:

وسلهم عن القرية الّتى كانت حاضرة البحر إذ

[1] «شقاق» به معناى مخالفت و طلب چيزى از روى دشمنى است كه سبب مشقّت براى ديگرى مى‌شود. (مفردات راغب؛ مجمع‌البيان، ذيل آيه)

[2] روى‌گردانى اكثريت بنى‌اسرائيل با وجود اوامر وحدت‌بخش خدا و قتل و اخراج تعدادى از آنان به‌وسيله گروهى ديگر، بيانگر اختلاف آنان است.

[3] طبق شأن نزولى، آيه درباره جنگ احُد است. (مجمع‌البيان، ذيل آيه)