اجرت حرام‌

1. اجرت زنا

4) حرمت گرفتن اجرت در برابر اجبار كنيزان به زنا:

... و لاتكرهوا فتيتكم على البغاء إن أردن تحصّنا لّتبتغوا عرض الحيوة الدّنيا ومن يكرههّنّ فإنّ اللّه من بعد إكرههنّ غفور رّحيم.

نور (24) 33

2. اجرت سخن باطل‌

5) حرام بودن گرفتن اجرت در برابر سخنان باطل و گمراه‌كننده:

ومن النّاس من يشترى لهو الحديث ليضلّ عن سبيل اللّه بغير علم ... اولئك لهم عذاب مهين. [1]

لقمان (31) 6

3. اجرت غنا

6) حرمت اجرت گرفتن براى غنا و آوازه‌خوانى لهو و باطل:

ومن النّاس من يشترى لهو الحديث ليضلّ عن سبيل اللّه بغير علم اولئك لهم عذاب مهين. [2]

لقمان (31) 6

اجرت در جُعاله‌

7) تعيين يك بار شتر از سوى يوسف (ع) به عنوان اجرت براى يابنده پيمانه شاهى:

قالوا نفقد صواع الملك ولمن جآء به حمل بعير وأنا به زعيم.

يوسف (12) 72

8) ضمانت پرداخت مزد براى يابنده پيمانه، از سوى يوسف (ع):

قالوا نفقد صواع الملك ولمن جآء به حمل بعير وأنا به زعيم.

يوسف (12) 72

اجرت دايه‌

9) پيش‌پرداخت اجرت به دايه براى شير دادن، امرى پسنديده:

... و إن أردتّم أن تسترضعوا أولدكم فلا جناح عليكم إذا سلّمتم مّا ءاتيتم بالمعروف .... [3]

بقرة (2) 233

10) پسنديدگىِ خوش‌رويى با دايه، هنگام پرداخت اجرت شير دادن:

... و إن أردتّم أن تسترضعوا أولدكم فلا جناح عليكم إذا سلّمتم مّا ءاتيتم بالمعروف .... [4]

بقرة (2) 233

11) لزوم تقواپيشگى و توجّه به نظارت الهى در پرداخت اجرت شير دادن به دايه:

... و إن أردتّم أن تسترضعوا أولدكم فلا جناح عليكم إذا سلّمتم مّا ءاتيتم بالمعروف واتّقوا اللّه واعلموا أنّ اللّه بما تعملون بصير.

بقرة (2) 233

[1] از اين‌كه خداوند براى گويندگان سخن باطل، عذاب قرار داده، استفاده مى‌شود كه چنين كارى گناه و گرفتن اجرت نيز حرام است.

[2] در روايات «لهوالحديث» به غنا نيز تفسير شده است. (نورالثقلين، ذيل آيه)

[3] برداشت فوق بنابر اين است كه مقصود از «اذا سلّمتم» تسليم اجرت به دايه، و «اذا» ظرف زمان براى «لاجناح» باشد، در اين صورت معناى آيه چنين مى‌شود: «آن‌گاه كه اجرت دايه را طبق معروف پرداختيد، جايز است كه وى را براى شير دادن برگزينيد».

[4] برداشت فوق بنابر اين است كه «بالمعروف» متعلّق به «إذا سلّمتم» باشد.