همين سوره را درباره ترديد او و جمعى ديگر از مؤمنان براى شركت در جنگ تبوك دانسته‌اند. [1]

ابودُجانه انصارى‌

ابودجانه انصارى، سماك بن (اوس) بن خَرَشه از قبيله خزرج، تيره بنى ساعده و از ثابت‌قدمان در جنگ احد است. [2] برخى مفسّران، نزول آيه 152 تا 155 آل‌عمران (3) [3] و آيه 4 صف (61) [4] را درباره پايدارى وى در جنگ و آيه 54 و 55 قمر (53) را در هم‌نشينى وى با پيامبر (ص) دانسته‌اند. [5] آيه 90 مائده (5) نيز در شأن وى و شمارى ديگر از صحابه نازل شده است. [6]

ابودَحْداح انصارى‌

ابودحداح انصارى، از ترغيب‌كنندگان انصار به پايدارى در برابر مشركان در غزوه احد است. [7] گويند: آيه 222 بقره (2) در پى پرسش وى از پيامبر (ص) درباره حكم آميزش با زنان حائض، [8] آيه 245 بقره (2) در مورد صدقه دادن بهترين نخلستانش‌ [9] و نيز آيات 10 و 11 اعلى (87) [10] و 5 تا 7 ليل/ 92 درباره وى نازل شده است.

ابودرداء انصارى‌

ابودرداء انصارى، عويمر بن زيد از قبيله خزرج و از معلّمان قرآن است. [11] براساس نقلى، آيات 92 و 94 نساء (4) را درباره وى دانسته‌اند كه چوپانى را پس از اقرار به اسلام كشت. [12] نيز برخى مفسّران، ابودرداء را يكى از افراد محتمل در شأن نزول آيات 65 توبه (9) [13] و 29 مطففين (83) [14] دانسته‌اند.

[1] مجمع‌البيان، ج 4- 5، ص 120.

[2] الطّبقات الكبرى، ج 3، ص 419 و 420.

[3] مجمع‌البيان، ج 1- 2، ص 826؛ بحارالانوار، ج 20، ص 70.

[4] تفسير برهان، ج 5، ص 363.

[5] تفسير الدرّالمنثور، ج 7، ص 688.

[6] تفسير برهان، ج 2، ص 360.

[7] الاستيعاب، ج 4، ص 210.

[8] جامع البيان، مج 2، ج 2، ص 518؛ الدرّالمنثور، ج 1، ص 619.

[9] مجمع البيان، ج 1- 2، ص 608.

[10] تفسير مبهمات القرآن، ج 2، ص 701.

[11] الطّبقات الكبرى، ج 7، ص 274- 275؛ الاستيعاب، ج 3، ص 300 و ج 4، ص 211.

[12] جامع‌البيان، مج 4، ج 5، ص 278.

[13] الدرّالمنثور، مج 4، ص 229 و 230.

[14] كشف‌الاسرار، ج 10، ص 419.