براساس اقوالى، آيات 30 و 36 انفال (8)، [1] 4 عنكبوت (29)، [2] 1 محمّد (47) و 29 مطففّين (83) نيز در شأن وى و هم‌فكرانش نازل شده است. [3]

ابوبكر

ابوبكر، عبداللّه بن عثمان (ابى قحافه) از قريش، تيره بنى‌تميم است. [4] مفسّران عامّه و خاصّه، آيه 40 توبه (9) (آيه غار) را در شأن وى دانسته‌اند. [5] افزون بر آن، كتاب‌هاى تفسيرى اهل‌سنّت، آيات بسيارى را درباره ابوبكر دانسته‌اند كه بيش‌تر آن‌ها از باب تطبيق است؛ چنان كه برخى از دانش‌وران خود اهل‌سنّت قائلند كه در آن‌ها غلو و مبالغه بسيارى صورت گرفته و احاديث جعلى متعدّدى وارد شده است. [6] بزرگان شيعه نيز به نقد عمده فضايل ابوبكر به شيوه رجالى و با استناد به منابع اهل‌سنّت و نيز به شيوه كلامى پرداخته‌اند. [7] آياتى ديگر نيز درباره وى دانسته شده است.

ابوثُمامه‌

ابوثمامه، جُنادة بن عوف از قبيله بنى كنانه است. [8] برخى، نزول آيه 37 توبه (9) را در نكوهش وى دانسته‌اند كه سال‌هاى متمادى، جنگ در ماه محرم را يك‌سال حلال و يك‌سال حرام اعلام مى‌كرد. [9]

ابوجمعه‌

ابوجمعه، حبيب بن سباع انصارى است. [10] برخى مفسّران، نزول آيه 25 فتح (48) را در شأن وى و ديگر مؤمنانِ مكّه دانسته‌اند كه خداوند به سبب ايشان از فرو فرستادن عذاب بر كافران خوددارى فرمود. [11]

[1] مجمع‌البيان، ج 3- 4، ص 826 و 832؛ اسباب‌النّزول، واحدى، ص 195.

[2] تفسير قرطبى، ج 13، ص 216.

[3] همان، ج 16، ص 148 و ج 14، ص 175.

[4] الطّبقات الكبرى، ج 3، ص 125 و 126؛ جمهرة انساب العرب، ص 137.

[5] جامع‌البيان، مج 6، ص 10، ص 175؛ مجمع‌البيان، ج 5- 6، ص 48.

[6] الموضوعات، ج 1، ص 302- 304؛ اللآلى فى الاحاديث الموضوعه، ج 1، ص 262- 354.

[7] الافصاح، شيخ مفيد؛ الغدير، ج 7، ص 73.

[8] المحبّر، ص 156- 157؛ جمهرة انساب‌العرب، ص 494.

[9] جامع‌البيان، مج 6، ج 10، ص 168- 170.

[10] الجرح والتعديل، ج 3، ص 102؛ الاستيعاب، ج 4، ص 187.

[11] تفسير ابن‌كثير، ج 4، ص 208؛ الدرّالمنثور، ج 7، ص 534.