ما تَقُولُونَ‌ ....

نساء (4) 43

يُطافُ عَلَيْهِمْ بِكَأْسٍ مِنْ مَعِينٍ‌ لا فِيها غَوْلٌ‌ ... [1]

صافّات (37) 45 و 47

104. شرب خمر، داراى ضرر و زيانى بزرگ:

يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ ... قُلْ فِيهِما إِثْمٌ كَبِيرٌ ... وَ إِثْمُهُما أَكْبَرُ مِنْ نَفْعِهِما ... [2]

بقره (2) 219

105. ضرر و زيان واقعى مردم، از ملاكهاى تشريع احكام شرب خمر:

يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ ... قُلْ فِيهِما إِثْمٌ كَبِيرٌ ....

بقره (2) 219

ضرر دروغ‌

106. برگشت ضرر دروغ، به خود دروغگو:

... وَ إِنْ يَكُ كاذِباً فَعَلَيْهِ كَذِبُهُ‌ ....

غافر (40) 28

ضررديدگان‌

107. نابرابرى درجه قاعدين ضرر نديده، با مؤمنان مجاهد:

لا يَسْتَوِي الْقاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ غَيْرُ أُولِي الضَّرَرِ وَ الْمُجاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ‌ ... [3]

نساء (4) 95

108. برترى مؤمنان ضرر (آسيب) ديده در جهاد، بر متخلفان از جهاد:

لا يَسْتَوِي الْقاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ غَيْرُ أُولِي الضَّرَرِ وَ الْمُجاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فَضَّلَ اللَّهُ الْمُجاهِدِينَ بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ عَلَى الْقاعِدِينَ دَرَجَةً وَ كُلًّا وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنى‌ وَ فَضَّلَ اللَّهُ الْمُجاهِدِينَ عَلَى الْقاعِدِينَ أَجْراً عَظِيماً.

نساء (4) 95

1. ايّوب عليه السلام‌

109. استمداد ايّوب عليه السلام از پروردگار خويش، هنگام ابتلا به مضرّات و گرفتاريها:

وَ أَيُّوبَ إِذْ نادى‌ رَبَّهُ أَنِّي مَسَّنِيَ الضُّرُّ وَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ. [4]

انبياء (21) 83

2. خاندان يعقوب‌

110. گرفتارى خاندان يعقوب در دوران قحطى، به مضرّات و تنگدستى:

فَلَمَّا دَخَلُوا عَلَيْهِ قالُوا يا أَيُّهَا الْعَزِيزُ مَسَّنا وَ أَهْلَنَا الضُّرُّ وَ جِئْنا بِبِضاعَةٍ مُزْجاةٍ فَأَوْفِ لَنَا الْكَيْلَ‌ ....

يوسف (12) 88

ضرر رسانى با مسجد

--) همين مدخل، مسجد ضرار

[1] . برداشت مذكور از مفهوم مخالف آيه شريفه به دست مى‌آيد، چون واژه «غول» به معناى خراب و فاسد كردن چيزى به طور غير محسوس است. خرابى و فساد شراب از بين بردن درك عقل است و اين همان ضرر رساندن به عقل است و شراب بهشتى اين خاصيّت را ندارد. (مفردات، ص 619، «غول»)

[2] . كلمه «إثم» به قرينه مقابل آن (منافع)، مى‌تواند به معناى زيان باشد

[3] . اگر همه كسانى كه در جهاد شركت نمى‌كنند، چه ناتوان‌و چه توانا، در يك رتبه بودند، استثناء «اولى‌الضّرر» بى‌معنا بود. «اولى‌الضّرر» آنانى‌اند كه در جنگهاى قبلى متضرّر شده و عضوى از اعضاى بدن را از دست داده‌اند و اكنون توانايى جهاد و جنگ را ندارند. (مجمع‌البيان، ج 3-/ 4، ص 148)

[4] . «الضرّ» اسم [مصدر] و به معناى سوء حال، فقر و ناراحتى بدنى است، و نيز هر آنچه كه ضدّ نفع است. (لسان‌العرب، ج 8، ص 44، «ضرر»، «الضرُّ»)