نيز--) همين مدخل، صورت كافران، صورت گناهكاران و صورت مجرمان‌

تشبيه صورت‌

2. پوشانده شدن چهره گناهكاران در قيامت با سياهى، همچون پاره‌اى از شب تاريك:

وَ الَّذِينَ كَسَبُوا السَّيِّئاتِ جَزاءُ سَيِّئَةٍ بِمِثْلِها وَ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ ما لَهُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ عاصِمٍ كَأَنَّما أُغْشِيَتْ وُجُوهُهُمْ قِطَعاً مِنَ اللَّيْلِ مُظْلِماً أُولئِكَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فِيها خالِدُونَ.

يونس (10) 27

نيز--) همين مدخل، صورت مجرمان‌

سوختن صورت‌

--) همين مدخل، صورت ظالمان، صورت مكذّبان‌

سياهى صورت‌

3. سياه بودن صورت افترازنندگان بر خدا، در قيامت:

وَ يَوْمَ الْقِيامَةِ تَرَى الَّذِينَ كَذَبُوا عَلَى اللَّهِ وُجُوهُهُمْ مُسْوَدَّةٌ ... [1]

زمر (39) 60

4. صورت بدكاران در قيامت، گردآلود، غبار گرفته و سياه:

إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِكُمْ وَ إِنْ أَسَأْتُمْ فَلَها فَإِذا جاءَ وَعْدُ الْآخِرَةِ لِيَسُوؤُا وُجُوهَكُمْ‌ ....

اسراء (17) 7

وَ وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ عَلَيْها غَبَرَةٌ تَرْهَقُها قَتَرَةٌ أُولئِكَ هُمُ الْكَفَرَةُ الْفَجَرَةُ.

عبس (80) 40-/ 42

5. محشور شدن فرعونيان در قيامت، با قيافه‌اى زشت و صورتهايى سياه:

وَ قالَ فِرْعَوْنُ يا أَيُّهَا الْمَلَأُ ... فَأَخَذْناهُ وَ جُنُودَهُ‌ ... وَ يَوْمَ الْقِيامَةِ هُمْ مِنَ الْمَقْبُوحِينَ. [2]

قصص (28) 38 و 40 و 42

6. پوشانده شدن چهره گناهكاران در قيامت با سياهى، همچون پاره‌اى از شب تاريك:

وَ الَّذِينَ كَسَبُوا السَّيِّئاتِ جَزاءُ سَيِّئَةٍ بِمِثْلِها وَ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ ما لَهُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ عاصِمٍ كَأَنَّما أُغْشِيَتْ وُجُوهُهُمْ قِطَعاً مِنَ اللَّيْلِ مُظْلِماً أُولئِكَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فِيها خالِدُونَ.

يونس (10) 27

7. سياه شدن صورت مرتدّان در قيامت، به سبب كفر پس از ايمان:

يَوْمَ‌ ... وَ تَسْوَدُّ وُجُوهٌ فَأَمَّا الَّذِينَ اسْوَدَّتْ وُجُوهُهُمْ أَ كَفَرْتُمْ بَعْدَ إِيمانِكُمْ‌ ....

آل‌عمران (3) 106

8. سياه شدن چهره مشركان دوران جاهلى (از شدّت ناراحتى)، به هنگام دريافت خبر دختردار شدن:

وَ إِذا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِالْأُنْثى‌ ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَ هُوَ كَظِيمٌ.

نحل (16) 58

وَ إِذا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِما ضَرَبَ لِلرَّحْمنِ مَثَلًا ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَ هُوَ كَظِيمٌ.

زخرف (43) 17

عوامل سياهى صورت‌

1. افتراى بر خدا

9. افترا بر خدا، عامل سياهى صورت در قيامت:

وَ يَوْمَ الْقِيامَةِ تَرَى الَّذِينَ كَذَبُوا عَلَى اللَّهِ‌

[1] . مقصود از «كذبوا على اللّه» افتراى بر خدا با نسبت دادن شريك و فرزند به او است. (التّفسير المنير، ج 24، ص 43؛ مجمع‌البيان، ج 7-/ 8، ص 787)

[2] . برخى گفته‌اند: مقصود اين است كه صورتشان بر اثر سياهى و كبودى چشمانشان مشوّه و زشت خواهد بود. (مجمع‌البيان، ج 7-/ 8، ص 398)