[1] . بنابراينكه مقصود از «فتنه» شكنجه باشد كه مشركان در مكه
نسبت به مسلمانان انجام مىدادند. (الميزان، ج 2، ص 61)
[2] . «فتنه» در اصل، گداختن طلا در آتش براى ظهورخالصى آن است.
(مفردات، ص 623، «فتن») فتنه مشركان مثل آزار و شكنجه مسلمانان بود كه اين از قتل
بدتر و سختتر بود. (الميزان، ج 2، ص 61)
[3] . بنا بر اينكه ضمير «ملإيهم» به «ذريّة» برگردد،
اشرافبنىاسرائيل از اصحاب فرعون براى حفظ موقعيّت خود از گرايش جوانان به موسى
عليه السلام مانع مىشدند و آنان را به شكنجه تهديد مىكردند. (الميزان، ج 10، ص
112)
[4] . بر اساس شأن نزول، آيه مذكور درباره عمّار بن ياسر نازل شده
است كه تحت شكنجه مشركان اظهار كفر كرد. (جامعالبيان، ج 8، جزء 14، ص 237)
[5] . مقصود از «ليبعثنّ عليهم» يهود و از «مَنْ» به
اتّفاقمفسّران و روايتى از امام باقر عليه السلام، مسلمانان است. (مجمعالبيان، ج
3-/ 4، ص 760)