الْحَياةِ الدُّنْيا ... قُلْ أَ أُنَبِّئُكُمْ بِخَيْرٍ مِنْ ذلِكُمْ لِلَّذِينَ اتَّقَوْا عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنَّاتٌ‌ ... وَ اللَّهُ بَصِيرٌ بِالْعِبادِ الصَّابِرِينَ‌ ... وَ الْمُسْتَغْفِرِينَ بِالْأَسْحارِ.

آل‌عمران (3) 14 و 15 و 17

قسم به سحر

9. سوگند خداوند، به لحظات سحر:

وَ اللَّيْلِ إِذْ أَدْبَرَ.

مدّثر (74) 33

وَ اللَّيْلِ إِذا عَسْعَسَ.

تكوير (81) 17

وَ اللَّيْلِ إِذا يَسْرِ.

فجر (89) 4

نجات در سحر

10. نجات يافتن خاندان لوط از عذاب الهى، به هنگام سحر:

قالُوا يا لُوطُ إِنَّا رُسُلُ رَبِّكَ لَنْ يَصِلُوا إِلَيْكَ فَأَسْرِ بِأَهْلِكَ بِقِطْعٍ مِنَ اللَّيْلِ وَ لا يَلْتَفِتْ مِنْكُمْ أَحَدٌ إِلَّا امْرَأَتَكَ إِنَّهُ مُصِيبُها ما أَصابَهُمْ إِنَّ مَوْعِدَهُمُ الصُّبْحُ أَ لَيْسَ الصُّبْحُ بِقَرِيبٍ.

هود (11) 81

فَأَسْرِ بِأَهْلِكَ بِقِطْعٍ مِنَ اللَّيْلِ وَ اتَّبِعْ أَدْبارَهُمْ وَ لا يَلْتَفِتْ مِنْكُمْ أَحَدٌ وَ امْضُوا حَيْثُ تُؤْمَرُونَ.

حجر (15) 65

إِنَّا أَرْسَلْنا عَلَيْهِمْ حاصِباً إِلَّا آلَ لُوطٍ نَجَّيْناهُمْ بِسَحَرٍ.

قمر (54) 34

نماز در سحر

11. نماز خواندن در سحرگاهان، از اوصاف متّقين:

... لِلَّذِينَ اتَّقَوْا ... وَ الْمُسْتَغْفِرِينَ بِالْأَسْحارِ. [1]

آل‌عمران (3) 15 و 17

إِنَّ الْمُتَّقِينَ‌ ... وَ بِالْأَسْحارِ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ.

ذاريات (51) 15 و 18

نيز--) تهجّد

سِحْر

سحر، نشان دادن باطل به صورت حق است و به خدعه و نيرنگ نيز گفته شده است‌ [2] و در اصطلاح شرع، مخصوص هر كار و عملى است كه سبب آن مخفى بوده، بر خلاف حقيقت خود خيال‌پردازى شود. [3] سحر، در اصل، برگرداندن و نشان دادن واقع و حق به صورت خلاف است، همانند تصرّف در ديد ظاهرى اشخاص يا تأثير بر فكر و قلب انسانها و تصرّف در ادراكات صحيح آنان. سحر، يا با توسّل جستن به اسباب و وسايل خاصّى كه در كتابهاى مربوط آمده و يا با تردستى و حيله‌هاى پنهان از چشمها انجام مى‌گيرد. [4] در اين مدخل، از واژه‌ «سحر» و مشتقّات آن استفاده شده است.

اهمّ عناوين: آثار سحر، افتراى سحر، تاريخ سحر، ساحران.

[1] . بر اساس روايت امام صادق عليه السلام كه فرمود: منظور از آيه ياد شده، نمازگزاران در وقت سحر است. (تفسير نورالثقلين، ج 1، ص 321، ح 60)

[2] . معجم مقاييس‌اللّغه، ج 3، ص 138، «سحر»

[3] . التّفسير الكبير، ج 3، ص 187

[4] . التحقيق، ج 5، ص 67-/ 68، «سحر»