وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضى‌ لَهُمْ وَ لَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً يَعْبُدُونَنِي لا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئاً وَ مَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذلِكَ فَأُولئِكَ هُمُ الْفاسِقُونَ.

نور (24) 55

هلاكت بعد از رفاه‌

--) همين مدخل، آثار رفاه، هلاكت‌

رفيع الدرجات/ اسماوصفات‌

اين اسم و صفت الهى به معناى بالا بردن قدر و منزلت و بلند گردانيدن است. اين اسم تنها يك بار در قرآن آمده است: [1]

رَفِيعُ الدَّرَجاتِ ذُو الْعَرْشِ‌ ....

غافر (40) 15

رقيب/ اسماوصفات‌

رقيب اسم خدا است؛ به اين معنا كه از آفريده‌هاى خود غافل نمى‌شود و نگهبانى است كه چيزى از او پنهان نمى‌گردد. [2] اين اسم سه بار در قرآن ذكر شده‌ است:

... إِنَّ اللَّهَ كانَ عَلَيْكُمْ رَقِيباً.

نساء (4) 1

... فَلَمَّا تَوَفَّيْتَنِي كُنْتَ أَنْتَ الرَّقِيبَ عَلَيْهِمْ وَ أَنْتَ عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ شَهِيدٌ.

مائده (5) 117

... وَ كانَ اللَّهُ عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ رَقِيباً.

احزاب (33) 52

ركوع‌

ركوع، انحنا و خم شدن است. اين لفظ گاهى به شكل مخصوص در نماز گفته مى‌شود و گاهى در تواضع و افتادگى؛ چه در عبادت باشد و چه در غير آن. [3] مقصود در اين مدخل، ركوع در عبادت است و از مشتقّات‌ «ركع» استفاده شده است.

اهمّ عناوين: آثار ركوع، امتناع از ركوع، ركوع در اديان و ركوع‌كنندگان.

آثار ركوع‌

1. آمرزش‌

1. ركوع به درگاه خداوند، موجب نيل به آمرزش الهى:

... أَنَّما فَتَنَّاهُ فَاسْتَغْفَرَ رَبَّهُ وَ خَرَّ راكِعاً وَ أَنابَ‌ فَغَفَرْنا لَهُ ذلِكَ وَ إِنَّ لَهُ عِنْدَنا لَزُلْفى‌ وَ حُسْنَ مَآبٍ.

ص (38) 24 و 25

مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَ الَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَماءُ بَيْنَهُمْ تَراهُمْ رُكَّعاً سُجَّداً يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَ رِضْواناً سِيماهُمْ فِي وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذلِكَ مَثَلُهُمْ فِي التَّوْراةِ وَ مَثَلُهُمْ فِي الْإِنْجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوى‌ عَلى‌ سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ مِنْهُمْ مَغْفِرَةً وَ أَجْراً عَظِيماً.

فتح (48) 29

[1] . اسما و صفات الهى فقط در قرآن، ج 1، ص 593

[2] . الاسماء و الصّفات، بيهقى، ج 1، ص 138

[3] . مفردات، ص 364، «ركع»