317. نشان دادن برقهاى آسمانى اميدزا و خوفآفرين، از آيات الهى:
هُوَ الَّذِي يُرِيكُمُ الْبَرْقَ خَوْفاً وَ طَمَعاً ....
رعد (13) 12
وَ مِنْ آياتِهِ يُرِيكُمُ الْبَرْقَ خَوْفاً وَ طَمَعاً ... إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ.
روم (30) 24
318. خوف از آخرت و اميد به خداوند، حقيقتى مورد پند و تذكّر براى خردمندان:
أَمَّنْ هُوَ قانِتٌ آناءَ اللَّيْلِ ساجِداً وَ قائِماً يَحْذَرُ الْآخِرَةَ وَ يَرْجُوا رَحْمَةَ رَبِّهِ ... إِنَّما يَتَذَكَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ.
زمر (39) 9
319. ارزشمندى و برترى خوف از آخرت و اميد به خداوند بر كفر و شرك:
وَ إِذا مَسَّ الْإِنْسانَ ضُرٌّ دَعا رَبَّهُ مُنِيباً إِلَيْهِ ثُمَّ إِذا خَوَّلَهُ نِعْمَةً مِنْهُ نَسِيَ ما كانَ يَدْعُوا إِلَيْهِ مِنْ قَبْلُ وَ جَعَلَ لِلَّهِ أَنْداداً لِيُضِلَّ عَنْ سَبِيلِهِ قُلْ تَمَتَّعْ بِكُفْرِكَ قَلِيلًا إِنَّكَ مِنْ أَصْحابِ النَّارِ أَمَّنْ هُوَ قانِتٌ آناءَ اللَّيْلِ ساجِداً وَ قائِماً يَحْذَرُ الْآخِرَةَ وَ يَرْجُوا رَحْمَةَ رَبِّهِ ... إِنَّما يَتَذَكَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ.
زمر (39) 8 و 9
320. خوف از آخرت و اميد به خداوند، از نشانههاى علم و معرفت:
أَمَّنْ هُوَ قانِتٌ آناءَ اللَّيْلِ ساجِداً وَ قائِماً يَحْذَرُ الْآخِرَةَ وَ يَرْجُوا رَحْمَةَ رَبِّهِ قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ ....
321. دعاى انبياى الهى در پيشگاه خداوند، همراه با خوف و رجا:
... إِنَّهُمْ كانُوا ... وَ يَدْعُونَنا رَغَباً وَ رَهَباً وَ كانُوا لَنا خاشِعِينَ. [1]
انبياء (21) 90
322. برخاستن از خوابگاه جهت تهجّد و راز و نياز با خدا همراه با خوف و رجا، از اوصاف مؤمنان به آيات الهى:
إِنَّما يُؤْمِنُ بِآياتِنَا الَّذِينَ ... تَتَجافى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضاجِعِ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفاً وَ طَمَعاً ....
سجده (32) 15 و 16
آثار خوف و رجا
1. از زمره محسنان
323. خوف آميخته با اميد هنگام نيايش به درگاه الهى، زمينهساز قرار گرفتن در زمره محسنان:
... وَ ادْعُوهُ خَوْفاً وَ طَمَعاً إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَرِيبٌ مِنَ الْمُحْسِنِينَ.
اعراف (7) 56
2. استجابت دعا
324. خوف از خدا و اميد به او، زمينهساز استجابت دعا و جلب مواهب الهى:
فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَ وَهَبْنا لَهُ يَحْيى وَ أَصْلَحْنا لَهُ زَوْجَهُ إِنَّهُمْ كانُوا ... وَ يَدْعُونَنا رَغَباً وَ رَهَباً ....
3. بهرهمندى از رحمت خداوند
325. خوف آميخته با اميد در نيايش با خدا، زمينهساز جلب رحمت الهى:
4. تقرّب بيشتر
326. اميد به رحمت خدا و بيم از عذاب او، برانگيزاننده مقرّبان الهى به يافتن وسيلهاى براى تقرّب بيشتر:
أُولئِكَ الَّذِينَ يَدْعُونَ يَبْتَغُونَ إِلى رَبِّهِمُ
[1] . بنا بر قولى ضمير «إنّهم» به انبياى ذكر شده در آيات پيشين برمىگردد. (مجمعالبيان، ج 7- 8، ص 97)