responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : مرکز فرهنگ و معارف قرآن    جلد : 12  صفحه : 263

وَ عِظاماً أَنَّكُمْ مُخْرَجُونَ‌ هَيْهاتَ هَيْهاتَ لِما تُوعَدُونَ‌ إِنْ هِيَ إِلَّا حَياتُنَا الدُّنْيا نَمُوتُ وَ نَحْيا وَ ما نَحْنُ بِمَبْعُوثِينَ‌ إِنْ هُوَ إِلَّا رَجُلٌ افْتَرى‌ عَلَى اللَّهِ كَذِباً وَ ما نَحْنُ لَهُ بِمُؤْمِنِينَ‌ قالَ رَبِّ انْصُرْنِي بِما كَذَّبُونِ‌ قالَ عَمَّا قَلِيلٍ لَيُصْبِحُنَّ نادِمِينَ‌ فَأَخَذَتْهُمُ الصَّيْحَةُ بِالْحَقِّ فَجَعَلْناهُمْ غُثاءً فَبُعْداً لِلْقَوْمِ الظَّالِمِينَ.

مؤمنون (23) 31 و 33-/ 41

نيز--) همين مدخل، تشبيه به خاشاك، تشبيه اشراف كافر ثمود به خاشاك‌

خاك‌

خاك به آن قسمت از لايه رويين كره زمين گفته مى‌شود كه موجب روياندن نباتات شود. [1] لازم به‌ تذكّر است كه زمين، داراى مدخل مستقل است و مطالب مربوط به آن در ذيل همان خواهد آمد. در اين مدخل از واژه‌ «صعيد»، «تراب»، «ثرى»، «ارض» با قرينه خاص و «متربه» استفاده شده است.

اهمّ عناوين: بذر در خاك، تبديل به خاك، خلقت از خاك و دفن در خاك.

آرزوى خاك بودن‌

17. تجسّم اعمال كافران در قيامت، برانگيزنده آنان به آرزوى خاك بودن:

إِنَّا أَنْذَرْناكُمْ عَذاباً قَرِيباً يَوْمَ يَنْظُرُ الْمَرْءُ ما قَدَّمَتْ يَداهُ وَ يَقُولُ الْكافِرُ يا لَيْتَنِي كُنْتُ تُراباً.

نبأ (78) 40

18. كافران در قيامت، آرزومند خاك بودن (براى نجات از عذاب):

إِنَّا أَنْذَرْناكُمْ عَذاباً قَرِيباً يَوْمَ يَنْظُرُ الْمَرْءُ ما قَدَّمَتْ يَداهُ وَ يَقُولُ الْكافِرُ يا لَيْتَنِي كُنْتُ تُراباً.

نبأ (78) 40

بذر در خاك‌

19. تشبيه انفاق ريايى در بى‌ثمرى، به افشاندن بذر در خاكِ نشسته بر روى صخره و شسته شدن آن با باران شديد:

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تُبْطِلُوا صَدَقاتِكُمْ بِالْمَنِّ وَ الْأَذى‌ كَالَّذِي يُنْفِقُ مالَهُ رِئاءَ النَّاسِ‌ ... فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ صَفْوانٍ عَلَيْهِ تُرابٌ فَأَصابَهُ وابِلٌ فَتَرَكَهُ صَلْداً لا يَقْدِرُونَ عَلى‌ شَيْ‌ءٍ مِمَّا كَسَبُوا ... [2]

بقره (2) 264

20. تشبيه انفاق با منّت در بى‌ثمرى، به افشاندن بذر در خاك نشسته بر روى صخره و شسته شدن آن خاك با باران شديد:

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تُبْطِلُوا صَدَقاتِكُمْ بِالْمَنِّ وَ الْأَذى‌ كَالَّذِي يُنْفِقُ مالَهُ رِئاءَ النَّاسِ‌ ... فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ صَفْوانٍ عَلَيْهِ تُرابٌ فَأَصابَهُ وابِلٌ فَتَرَكَهُ صَلْداً لا يَقْدِرُونَ عَلى‌ شَيْ‌ءٍ مِمَّا كَسَبُوا ....

بقره (2) 264


[1] . فرهنگ فارسى، ج 1، ص 1390، «خاك»

[2] . «صفوان» سنگ صاف است. (مفردات، ص 487، «صفو») و «وابل» باران دانه درشت پى در پى است. (مفردات، ص 852، «وبل») و «صَلْد»، سنگى سخت است كه براى رويش گياه، قابليّت ندارد. (مفردات، ص 490، «صلد»)

نام کتاب : فرهنگ قرآن نویسنده : مرکز فرهنگ و معارف قرآن    جلد : 12  صفحه : 263
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست