حسن خلق محمّد صلى الله عليه و آله‌

14. برخوردارى پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله از حُسن خلق و خوى والا:

فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ‌ ... [1]

آل‌عمران (3) 159

وَ إِنَّكَ لَعَلى‌ خُلُقٍ عَظِيمٍ. [2]

قلم (68) 4

15. رحمت الهى، تنها سرچشمه و منشأ نرمخويى و حسن خلق پيامبر صلى الله عليه و آله با مردم:

فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ‌ ....

آل‌عمران (3) 159

نيز--) توصيه به حسن خلق‌

حسن خلق مؤمنان اهل‌كتاب‌

16. خوش خلقى و گفتار نيك ايمان آورندگان از اهل كتاب، امرى ستوده و مورد توصيه خداوند:

الَّذِينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ مِنْ قَبْلِهِ هُمْ بِهِ يُؤْمِنُونَ‌ أُولئِكَ‌ ... يَدْرَؤُنَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ ... وَ إِذا سَمِعُوا اللَّغْوَ أَعْرَضُوا عَنْهُ وَ قالُوا لَنا أَعْمالُنا وَ لَكُمْ أَعْمالُكُمْ سَلامٌ عَلَيْكُمْ لا نَبْتَغِي الْجاهِلِينَ.

قصص (28) 52 و 54 و 55

دعوت به حسن خلق‌

17. سخن نيك و معاشرت نيكو با مردم، از عهدها و پيمانهاى خداوند با بنى‌اسرائيل:

وَ إِذْ أَخَذْنا مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ‌ ... وَ قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً ....

بقره (2) 83

عوامل حسن خلق‌

1. بهره‌مندى از رحمت‌

18. بهره‌مندى از رحمت الهى، موجب حسن خلق، در برخورد با مردم:

فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَ شاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ.

آل‌عمران (3) 159

2. خصال نيك‌

19. خصال نيك و انسانى، از اسباب حسن معاشرت با ديگران:

وَ لا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَ لَا السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ‌ ... وَ ما يُلَقَّاها إِلَّا ذُو حَظٍّ عَظِيمٍ. [3]

فصلت (41) 34 و 35

3. صبر

20. صبر و شكيبايى، از عوامل حسن خلق، در معاشرت با ديگران:

وَ لا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَ لَا السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ عَداوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ‌ وَ ما يُلَقَّاها إِلَّا الَّذِينَ صَبَرُوا ....

فصلت (41) 34 و 35

[1] . كلمه «لنت» از مصدر «لين» ضدّ خشونت به معناى مهربانى و خوش‌خويى است. (مفردات، ص 752، «لين»)

[2] . از امام صادق عليه السلام روايت شده است كه مقصود از «خلق عظيم» در آيه شريفه، سخاوت و حسن خلق است. (تفسير نورالثقلين، ج 5، ص 391، ح 23)

[3] . «ذو حظّ عظيم» به كمال انسانى و خصال نيك تفسيرشده است. (الميزان، ج 17، ص 392)