علايم و نشانه‌هاى آنان را بيان نمود. [1] مفسّران شأن‌ نزول آيه 58 توبه (9) را درباره وى دانسته‌اند كه از پيامبر صلى الله عليه و آله خواست در تقسيم غنايم، عدالت را رعايت نمايد. [2]

حرم‌

حرم، صفت مشبّهه و به معناى چيزى است كه عقلًا، شرعاً يا عرفاً ممنوع باشد. [3] مقصود از حرم در اينجا حرم مكّه است. در روايتى از امام صادق عليه السلام آمده است: براى خدا حرمى است كه همان مكّه است‌ [4] و از امام رضا عليه السلام نقل است: هنگامى كه آدم عليه السلام بر كوه ابوقبيس فرود آمد از وحشت و تنهايى به درگاه خدا شكوه كرد. خداوند ياقوت سرخى را براى او فرستاد.

آدم عليه السلام آن را در مكان خانه خدا قرار داد، بر گرد آن طواف مى‌كرد. نورى از اين ياقوت سرخ به اطراف پراكنده مى‌شد و تا هر جا كه اين نور مى‌رسيد نشانه‌گذارى شد. همين محدوده را خداوند حرم قرار داد [5] كه نزد فقهاى شيعه تقريباً چهار فرسخ در چهار فرسخ است. [6] نامگذارى اين مكان به حرم، بدين‌ علّت است كه خداوند در آن بسيارى از چيزهايى كه در ساير مكانها حلال است، حرام گردانيد. [7] در اين‌ مدخل از برخى مشتقّات‌ «حرم» استفاده شده است.

احترام حَرَم‌

1. حرم (مسجدالحرام و نواحى آن)، داراى قداستى والا و احترامى خاصّ:

... وَ لا تُقاتِلُوهُمْ عِنْدَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ‌ ... [8]

بقره (2) 191

إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبارَكاً ... فِيهِ آياتٌ بَيِّناتٌ مَقامُ إِبْراهِيمَ وَ مَنْ دَخَلَهُ كانَ آمِناً ... [9]

آل‌عمران (3) 96 و 97

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَقْتُلُوا الصَّيْدَ وَ أَنْتُمْ حُرُمٌ‌ ... [10]

مائده (5) 95

... أَنْ أَعْبُدَ رَبَّ هذِهِ الْبَلْدَةِ الَّذِي حَرَّمَها ....

نمل (27) 91

... أَ وَ لَمْ نُمَكِّنْ لَهُمْ حَرَماً آمِناً ....

قصص (28) 57

أَ وَ لَمْ يَرَوْا أَنَّا جَعَلْنا حَرَماً آمِناً ....

عنكبوت (29) 67

احكام حرم‌

1. اجراى حدود در حرم‌

2. وجوب اجراى حد سرقت و قصاص در حرم، در صورت وقوع دزدى و قتل در آن:

الشَّهْرُ الْحَرامُ بِالشَّهْرِ الْحَرامِ وَ الْحُرُماتُ‌

[1] . مجمع‌البيان، ج 5-/ 6، ص 63

[2] . جامع‌البيان، ج 7، جزء 10، ص 201؛ اسباب النزول، واحدى، ص 205؛ الجامع لأحكام القرآن، قرطبى، ج 8، ص 106

[3] . التّحقيق، ج 2، ص 204، «حرم»

[4] . بحارالانوار، ج 57، ص 228، ح 59

[5] . تهذيب‌الاحكام، ج 5، ص 448

[6] . جواهرالكلام، ج 20، ص 301

[7] . مفردات، ص 230، «حرم»

[8] . مقصود از «المسجدالحرام» در اينجا حرم است. (مجمع‌البيان، ج 1-/ 2، ص 511)

[9] . از «و من دخله كان آمناً» استفاده مى‌شود كه امنيّت در حرم به علّت حرمت خاصّ آن مكان است‌

[10] . برخى گفته‌اند: «و أنتم حرم» يعنى در حالى كه شما در حَرَم هستيد. (مجمع‌البيان، ج 3-/ 4، ص 378)