فِيها مِنَ الْعُيُونِ‌ لِيَأْكُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ وَ ما عَمِلَتْهُ أَيْدِيهِمْ أَ فَلا يَشْكُرُونَ.

يس (36) 34 و 35

29. برخوردارى قوم عاد از چشمه‌سارها، نعمتى از سوى خدا به آنان:

وَ اتَّقُوا الَّذِي أَمَدَّكُمْ بِما تَعْلَمُونَ‌ أَمَدَّكُمْ بِأَنْعامٍ وَ بَنِينَ‌ وَ جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ.

شعراء (26) 132-/ 134

نيز--) آب‌

چوب‌

چوب، مادّه‌اى سخت است كه ريشه، ساقه و شاخه درخت را تشكيل مى‌دهد و آن را براى سوزاندن يا ساختن اشيا به كار مى‌برند. [1] در اين مدخل از واژه‌هاى‌ «خشب»، «شجر»، «منسأه» و «الواح» استفاده شده است.

تشبيه به چوب‌

1. تشبيه منافقان، در بى‌عقلى و نفهمى، به چوب توخالى:

وَ إِذا رَأَيْتَهُمْ تُعْجِبُكَ أَجْسامُهُمْ وَ إِنْ يَقُولُوا تَسْمَعْ لِقَوْلِهِمْ كَأَنَّهُمْ خُشُبٌ مُسَنَّدَةٌ ... [2]

منافقون (63) 4

2. تشبيه منافقان، در بى‌عقلى و نافهمى، به چوب خشك تكيه زده بر چيزى:

وَ إِذا رَأَيْتَهُمْ تُعْجِبُكَ أَجْسامُهُمْ وَ إِنْ يَقُولُوا تَسْمَعْ لِقَوْلِهِمْ كَأَنَّهُمْ خُشُبٌ مُسَنَّدَةٌ ....

منافقون (63) 4

تغذيه از چوب‌

3. استفاده موريانه از چوب، در تغذيه:

... إِلَّا دَابَّةُ الْأَرْضِ تَأْكُلُ مِنْسَأَتَهُ‌ ... [3]

سبأ (34) 14

چوب آتش‌زنه‌

4. آفرينش چوب آتش‌زنه (مرخ و عفار)، نشانه‌اى از قدرت خداوند بر آفرينش مجدّد انسانها:

وَ ضَرَبَ لَنا مَثَلًا وَ نَسِيَ خَلْقَهُ قالَ مَنْ يُحْيِ الْعِظامَ وَ هِيَ رَمِيمٌ‌ قُلْ يُحْيِيهَا الَّذِي أَنْشَأَها أَوَّلَ مَرَّةٍ وَ هُوَ بِكُلِّ خَلْقٍ عَلِيمٌ‌ الَّذِي جَعَلَ لَكُمْ مِنَ الشَّجَرِ الْأَخْضَرِ ناراً فَإِذا أَنْتُمْ مِنْهُ تُوقِدُونَ. [4]

يس (36) 78-/ 80

وَ كانُوا يَقُولُونَ أَ إِذا مِتْنا وَ كُنَّا تُراباً وَ عِظاماً أَ إِنَّا لَمَبْعُوثُونَ‌ أَ فَرَأَيْتُمُ النَّارَ الَّتِي تُورُونَ أَ أَنْتُمْ أَنْشَأْتُمْ شَجَرَتَها أَمْ نَحْنُ الْمُنْشِؤُنَ. [5]

واقعه (56) 47 و 71 و 72

[1] . لغت‌نامه، ج 5، ص 7284، «چوب»

[2] . در اين آيه، منافقان از نظر بى‌عقلى و نافهمى به چوبهاى‌پوسيده توخالى تشبيه شده‌اند. (مجمع‌البيان، ج 9-/ 10، ص 440)

[3] . مقصود از «دابّة الأرض» موريانه است. (مجمع‌البيان، ج 7-/ 8، ص 600؛ الميزان، ج 16، ص 363) از اينكه موريانه، عصاى او را خورده، معلوم مى‌شود عصا از چوب بوده است‌

[4] . مقصود از «الشّجر الأخضر»، دو نوع آتش‌زنه به نام «مرخ» و «عفار» است. (مجمع‌البيان، ج 7-/ 8، ص 679)

(5) . مقصود از «شجرتها» درختهايى است كه از آنها به‌صورت آتش‌زنه استفاده مى‌شده است؛ از قبيل «مَرخ»، «عَفار»، «عُشَر» و «كَلْخ». پيدايش آتش از چوب مرده، دليلى بر امكان معاد و آفرينش مجدّد انسانها است. (تفسير التحريروالتنوير، ج 13، جزء 27، ص 323-/ 324)