جهنّم‌

جهنّم، اسم براى آتش افروخته شده خدا است‌ [1] كه‌ خداوند با آن مستحقّان عذاب را كيفر مى‌دهد؛ [2] و نام‌ مكانى است كه خداوند، كافران، دشمنان خدا و ظالمان را در آن عذاب مى‌كند [3] و در فارسى به آن‌ دوزخ گفته مى‌شود. [4] در اين مدخل از واژگان‌ «نار»، «جحيم»، «سقر» و ديگر نامها و صفات جهنّم استفاده شده و آيات مربوط به عذاب آخرت در مدخل عذاب، آمده است.

اهمّ عناوين: آتش جهنّم، آشاميدنيهاى جهنّم، جهنّميان، خوردنيهاى جهنّم، درهاى جهنّم، طبقات جهنّم، موجبات جهنّم، نامهاى جهنّم، نجات از جهنّم.

آبهاى جهنّم‌

1. فرو ريخته شدن آبهاى جوشان جهنّم، بر جهنّميان:

... يُصَبُّ مِنْ فَوْقِ رُؤُسِهِمُ الْحَمِيمُ.

حج (22) 19

ثُمَّ صُبُّوا فَوْقَ رَأْسِهِ مِنْ عَذابِ الْحَمِيمِ.

دخان (44) 48

2. ذوب شدن درون و پوستهاى جهنّميان، با ريختن آب جوشان جهنّم بر سرهاى آنان:

... يُصَبُّ مِنْ فَوْقِ رُؤُسِهِمُ الْحَمِيمُ‌ يُصْهَرُ بِهِ ما فِي بُطُونِهِمْ وَ الْجُلُودُ.

حج (22) 19 و 20

3. كشانده شدن جهنّميان تكذيبگرِ كتابها و معارف الهى، در آب جوشان جهنّم:

الَّذِينَ كَذَّبُوا بِالْكِتابِ وَ بِما أَرْسَلْنا بِهِ رُسُلَنا ...

... يُسْحَبُونَ‌ فِي الْحَمِيمِ‌ ....

غافر (40) 70-/ 72

4. قرار داشتن جهنّميان، در ميان آب داغ و سوزان جهنم:

وَ أَصْحابُ الشِّمالِ ما أَصْحابُ الشِّمالِ‌ فِي سَمُومٍ وَ حَمِيمٍ.

واقعه (56) 41 و 42

5. پذيرايى شدن جهنّميان، با آبهاى داغ و سوزان جهنّم:

وَ أَمَّا إِنْ كانَ مِنَ الْمُكَذِّبِينَ الضَّالِّينَ‌ فَنُزُلٌ مِنْ حَمِيمٍ.

واقعه (56) 92 و 93

6. رفت و آمد جهنّميان، ميان جهنّم و آب بسيار داغ جهنّمى:

هذِهِ جَهَنَّمُ‌ ... يَطُوفُونَ بَيْنَها وَ بَيْنَ حَمِيمٍ آنٍ.

الرحمن (55) 43 و 44

نيز--) همين مدخل، آشاميدنيهاى جهنّم‌

آتش جهنّم‌

اوصاف آتش جهنّم‌

1. استمرار

7. آتش دوزخ، مستمرّ و بدون انقطاع:

سَأُصْلِيهِ سَقَرَ وَ ما أَدْراكَ ما سَقَرُ لا تُبْقِي وَ لا تَذَرُ.

مدثر (74) 26-/ 28

وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ‌ انْطَلِقُوا إِلى‌ ما كُنْتُمْ بِهِ تُكَذِّبُونَ‌ انْطَلِقُوا إِلى‌ ظِلٍّ ذِي ثَلاثِ شُعَبٍ‌ لا ظَلِيلٍ وَ لا يُغْنِي مِنَ اللَّهَبِ. [5]

مرسلات (77) 28-/ 31

[1] . مفردات، ص 209، «جهنّم»

[2] . ر. ك: لسان‌العرب، ج 2، ص 404، «جهنّم»

[3] . التحقيق، ج 2، ص 134

[4] . فرهنگ فارسى، ج 1، ص 1259، «جهنّم»

[5] . مانع نشدن دود و سايه آتش جهنّم از شعله‌ور بودن آن، استمرار و لحظه به لحظه بودن آتش را بيان مى‌كند