توان و فهم آنان است، به همه سويههاى معنايى يك آيه، عطف نظر داشته
باشند.
6. سياق آيات در برداشتها مورد توجّه بوده است زيرا سياق از جمله
عواملى است كه ميزان اهميت موضوعى را مىتوان از طريق آن سنجيد. مثلًا وقتى موضوعى
در كنار پر اهميتترين مطالب و معارف قرار مىگيرد. اين همسايگى و هم جوارى، از
اهميت موضوع حكايت مىكند. در قرآنكريم، خداوند سبحان، اطاعت از پيامبر را در
كنار اطاعت از خود بيان كرده و به هر دو امر فرموده است. اين گونه بيان مطالب، جهت
تسرّى اهميت يكى به ديگرى است. توجّه به سياق آيات، فوايد ديگرى نيز دارد. از جمله
مخاطب را به مطالبى كه فراتر از مدلول الفاظ و جملات است راهنمايى مىكند مثلًا از
كنار هم آمدن آياتِ مربوط به دوزخ و بهشت و يا در هم آميخته بودن وعدههاى الهى با
وعيدهاى او، براى نگاهداشتن مؤمن ميان خوف و رجاء، و بيم و اميد استفاده مىشود.
7. گاه قرآنكريم اشخاص را با بيان اوصافى مدح يا ذم كرده است در اين
گونه موارد اگر آن مورد خصوصيتى نداشته باشد الغاى خصوصيت مىشود.
8. قرائت مورد استفاده در اين مجموعه، همان قرائت مشهور، يعنى روايت
حفص از عاصم است. و به قرائتهاى ديگر توجّه و اشاره نشده است.
9. مفاهيم قابل استفاده از جمله، كه يكى از مهمترين مباحث الفاظ و
عرصه معنى شناختى است مورد توجّه بوده است.
10. در گزارشهاى قرآنى از پيشينيان، باور و مبنا بر آن است كه هر
آنچه قرآن نقل كرده و آن را نقد نكرده است مورد پذيرش قرآن بوده است. مگر آن كه
قرآن خود به ناصواب بودن و خطاآميز بودن آن سخن گوشزد كرده باشد.
11. برخى از دريافتها و برداشتها، با نظر به روايات، شأن نزولها،
لغت، احتمالها، تقديم و تأخير آيهها، قرار گرفتن جملهاى در سياق جمله و يا
جملههايى ديگر، الغاى خصوصيت و مانند آنها استفاده شده است. به همين جهت دليل
برداشت از آيه به صراحت بيان شده تا ابهامى باقى نماند.
سه. اصول و ضوابط طبقهبندى اطلاعات
گرچه طبقهبندى شايسته اطلاعات با توجه به گستردگى و ژرفاى معارف
قرآن كار بسيار مشكلى است ولى در پروژه بزرگ فرهنگ قرآن تلاش شده است تا شيوههايى
اتخاذ شود كه هرچه بيشتر امر اطلاعرسانى را تسهيل نمايد بر اين اساس مجموعه
اطلاعات حاضر به روش ذيل سامان يافته است:
1- مدخلها در اين مجموعه به صورت الفبايى تنظيم شده است.
2- در ذيل مدخلها سرفصلهاى اصلى نيز به روش الفبايى طبقهبندى
مىشود. بسيارى از